Yaşlı Ebeveynleri Huzurevine Yerleştirmek Caiz mi?

0

BEĞENDİM

0

Ebeveynlere olan haklar, İslam’da büyük bir öneme sahiptir. Özellikle yaşlılık dönemlerinde, anne ve babaya iyi davranmak, onların bakımını üstlenmek ve ihtiyaçlarını karşılamak, kişinin Allah’ın rızasını kazanmasına vesile olan en büyük ibadetlerden biridir. Bu konuda Yüce Allah, İsra Suresi’nde şöyle buyurmaktadır:

“وَقَضى رَبُّكَ أَلا تَعبُدوا إِلّا إِيّاهُ وَبِالوالِدَينِ إِحسانًا إِمّا يَبلُغَنَّ عِندَكَ الكِبَرَ أَحَدُهُما أَو كِلاهُما فَلا تَقُل لَهُما أُفٍّ وَلا تَنهَرهُما وَقُل لَهُما قَولًا كَريمًا”
“Rabbin, kendisinden başkasına ibadet etmemenizi ve anne babaya iyilik etmenizi kesin bir şekilde emretti. Onlardan biri veya her ikisi senin yanında yaşlanırsa, sakın onlara ‘öf!’ bile deme ve onları azarlama; onlara güzel söz söyle.” (İsra, 23-24)

Bu ayet, yaşlanan ebeveynlerin bakımının evlatlar tarafından üstlenilmesinin önemini açıkça ortaya koymaktadır. Özellikle “yanında yaşlanırsa” ifadesi, anne ve babanın evlatların gözetiminde olması gerektiğini vurgular.

Huzurevine Yerleştirmek Yerine Alternatif Çözümler

Öncelikli olarak kendi evlerinde ebeveyn, bakım görme imkânına sahipse, onların huzurevine yerleştirilmesi uygun görülmez ve bakım görüm ve yaşantının beraber olması tercih edilmelidir.

İkinci olarak; Anne babanın, evladının yanında yaşama veya onun yanında bir bakıcı tutarak bakma yaşama imkanı varsa, bu seçenekler önceliklidir.

Peygamber Efendimiz (s.a.v) şöyle buyurmuştur:

“مَن آمنَ باللهِ وَاليومِ الآخرِ فليُحسنِ إلى جَارِهِ وَمَن آمنَ باللهِ وَاليومِ الآخرِ فليُحسنِ إلى ضيفِهِ وَمَن آمنَ باللهِ وَاليومِ الآخرِ فليُحسنِ إلى زوجتِهِ”
“Kim Allah’a ve ahiret gününe iman ederse, komşusuna iyi davransın. Kim Allah’a ve ahiret gününe iman ederse, misafirine iyi davransın. Kim Allah’a ve ahiret gününe iman ederse, eşine iyi davransın.” (Müslim)

Peygamber Efendimiz (s.a.v.) anne-babaya iyiliği, İslam’ın zirve noktası olan cihaddan önce tutmuş ve şöyle buyurmuştur:

“عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مَسْعُودٍ قَالَ: سَأَلْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: أَيُّ الْعَمَلِ أَفْضَلُ؟ قَالَ: الصَّلاةُ لِوَقْتِهَا. قُلْتُ: ثُمَّ أَيٌّ؟ قَالَ: بِرُّ الْوَالِدَيْنِ. قُلْتُ: ثُمَّ أَيٌّ؟ قَالَ: الْجِهَادُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ”
“Abdullah bin Mes’ud (r.a.) der ki: ‘Ben Rasulullah’a sordum: “Hangi ameller daha faziletlidir?” O, “Zamanında kılınan namaz,” dedikten sonra ben “Peki sonra hangisi?” dedim, “Anne-babaya iyilik,” dedi. Ben, “Peki sonra?” dedim, “Allah yolunda cihat” dedi.” (Buhari, Müslim)

Bu hadisler, anne-babaya iyilik yapmanın İslam’da ne kadar önemli olduğunu ve bunun en faziletliler arasında yer aldığını göstermektedir. Peygamber Efendimiz (s.a.v.), müminlerin ibadetlerini ve sorumluluklarını dengeli bir şekilde yerine getirmeleri gerektiğini öğütlemiştir.

İnsanın başkalarına kendisi için arzu ettiği muameleyi yapması gerektiğini öğütler.

Hiç kimse, çocukları tarafından huzurevine bırakılmayı istemez; bu nedenle, evlatların, ebeveynlerine nasıl davranacaklarını bu perspektiften değerlendirmeleri gerekir.

İslam, anne-baba haklarını çok yüceltilmiş ve bunları Allah’ın en büyük haklarıyla birlikte zikretmiştir. Bir kimse, anne-babasını huzurevine yerleştirmeyi ancak onların rızası ve isteğiyle yapabilir. Eğer bu izin, çocuğun kötü muamelesi nedeniyle zorunluluktan kaynaklanıyorsa, bu izin geçerli olmaz. Ancak, bir çocuk seyahate gitmek zorunda olduğunda ve anne-babasını yalnız bırakmak istemediği hâlde, onlar da bunu kabul ederlerse ve huzurevi gerekli bakımı sağlayacaksa, bu durumda çocuk izni alabilir.

İslam, anne-babaya iyilik yapmayı en üstün hak olarak belirlemiş ve buna en güzel şekilde davranmayı emretmiştir.

Huzurevine Yerleştirme Durumu

Ancak ebeveyn, çok düşkün bakıma muhtaç ve yaşam zorlukları evde bakmaya müsait değilse, aklı yerinde, kendi rızasıyla ve tamamen özgür iradesiyle huzurevine gitmeyi kabul ederse, bu durumda bir sakınca olmayabilir…

Fakat bu durum bile evladın, anne babasına maddi ve manevi desteğini sürdürmesi gerektiği gerçeğini değiştirmez. Evlatlar, huzurevinde kalan ebeveynlerini düzenli olarak ziyaret etmeli ve onların tüm ihtiyaçlarını karşılamalı, yalnızlık, sahipsizlik hissettirmemeli ve onların hayır dualarını almalıdır.

İnsanlara İyi Davranmanın Temeli

“مَنْ أَحَبَّ أَنْ يُزَحْزَحَ عَنْ النَّارِ وَيُدْخَلَ الْجَنَّةَ فَلْتَأْتِهِ مَنِيَّتُهُ وَهُوَ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ، وَلْيَأْتِ إِلَى النَّاسِ الَّذِي يُحِبُّ أَنْ يُؤْتَى.”
“Kim ki ateşten uzaklaşmak ve cennete girmek isterse, ölümü kendisine gelirken Allah’a ve ahiret gününe iman etmiş olarak gelsin ve insanlara, kendisinin yapılmasını istediği şekilde davransın.”(Bu hadis, Müslim ve Nevevi’de geçer.)

Bu hadis, insanın başkalarına yaptığı gibi, kendisine yapılmasını istediği şeyleri yapması gerektiğine dair önemli bir kuralı içermektedir.

İslam bir bütün olarak bireyin toplum içindeki ilişkilerinde adaletli ve merhametli olması gerektiğini vurgular ve insanların birbirlerine karşı sorumluluklarını yerine getirmelerini ve sevgiyle yaklaşmalarını öğütler.

Bu makaleden sonuç olarak; Ebeveynlere olan sorumluluklar, kişinin Allah’a olan kulluğunun bir göstergesidir.

Dolayısıyla, ebeveyn için huzurevine yerleştirme kararı alınmadan önce, tüm alternatifler dikkatlice değerlendirilmelidir.

Ebeveynlerin rızası ve mutluluğu esas alınmalı, onlar için en iyi olan tercih edilmelidir.

Allah, hepimizi anne ve babalarımıza karşı görevlerimizi hakkıyla yerine getiren kullarından eylesin.

Müminlerin hem dünyada hem de ahirette başarılı olmalarını sağlayacaktır.