Bedir Haber

Yaşar Nuri’nin Dini: DEİZM

Yaşar Nuri’nin Dini: DEİZM
Selim ÖZDEMİR( selim.ozdemir@bedirhaber.com )
257 views
27 Haziran 2015 - 15:10

Deizm, bir Yaratıcı’nın varlığını ve âlemin yaratılışının ilk sebebi olduğunu kabul etmekle birlikte akla dayalı bir din anlayışıyla peygamberliği şüphe ile karşılayan veya inkâr eden felsefî ekolün adıdır. Deizmin günümüzde kazandığı anlamı ile tarifinde, herhangi bir vahyedilmiş dine bağlı olmaksızın Yaratıcı’nın varlığı kabul edilir. Yaratıcının ilim, irade ve kudret gibi sıfatlarını reddetmek suretiyle, böyle bir varlığın âlemde tesirleri gözlenen veya tezahür eden hikmet, yardım ve lütuflarının bulunmadığına inanılır. Bu anlayışta, peygamberlik ve ahiret inancı gibi, Tanrı’nın varlığı dışında herhangi bir dine ait bütün inanç esasları şüpheyle karşılanmış veya reddedilmiştir.

**Deizmin Ortaya Çıkışı**

Deizm,XVI. yüzyıldan itibaren hıristiyan dünyasında başlayan felsefî ve teolojik tartışmalarla birlikte geleneksel inançlardan sapan düşünürler için kullanılmaya başlanmıştır. Kutsal metinlerin doğruluğu konusunda ciddi kuşkular beslenmiş, din adamlığı kurumu şiddetle eleştirilmiş, ayrıca evrensel gerçekleri kavramaya aklın yeteceği savunulmuştur. Deist düşünce sahiplerini tek kategoride toplamak mümkün değildir. Çeşitli deist tavırlar arasında, mûcizenin inkârına varan bir aklîleştirme çabasıyla Hıristiyanlığı tabii din anlayışına yaklaştırma, kutsal metinlerin doğruluğu konusunda ciddi endişe ve yoğun eleştiriler, din adamlarının ruhanî otoritesinin reddi, aklın deney öncesi yapısı ile Tanrı fikrine ulaşabileceği, varlığının ispat edilebileceği ve kurtuluşu sağlayan ahlâk kaidelerini koyabileceği iddiası en tipik olanlarıdır. Ayrıca “hıristiyan deistler” olarak anılan kişiler, Hıristiyanlığa inanmakla birlikte aklın da aynı gerçeklere ulaşabileceği, bir tabii din kurabileceği ve nihayet Hıristiyanlık ile akıl arasında hiçbir çatışma olmadığı şeklinde daha ılımlı tezler ileri sürmüşlerdir. Bu yönüyle deist akımı, Hıristiyanlığın akla aykırı ve hurafe olduğu düşünülen unsurlardan arındırılması istikametindeki bir dinî eleştiri hareketi olarak nitelendirilebilir.

**İslam İnancı ve Deizm**

Ortaçağ’ın fikir ve inanç ikliminden Yeniçağ’a girerken tamamen Hıristiyanlığın yaşadığı dini buhranın ve Batı medeniyetine has tarihî şartların bir ürünüolan deizmin, bir ekol ve akım olarak İslâm Ortaçağı’ndaki karşılığından söz edebilmek zordur. İslâm düşüncesinin temel yönelişi Allah, âlem ve insan münasebetlerini asla koparmamak veya zayıflatmamak doğrultusunda olmuştur.

Esasen İslâm inanç ilkelerine göre yaratıcı faaliyeti, ilmi, hikmeti ve lütfuyla Allah âleme her an müdahale eden yüce bir varlıktır. Bu yüce varlık gerektiğinde âlemdeki düzenlenmiş kanunları mûcizeler yaratmak yönünde yeniden şekillendirebilir. Allah belli zamanlarda seçtiği peygamberler aracılığıyla insanlara mesajlar göndermiştir. İnsan da bunun karşısında takındığı tavra göre değer kazanır. Yine insanlar bu yüce varlığa dua ile isteklerde bulunup lütuf ve yardımını talep edebilir ve Allah’a iletmek istedikleri her mesaj mutlaka yerini bulur. Allah ve insan arasında nübüvvet ve ibadet yollarıyla belirli bir iletişimin olduğuna inanma İslâm’ın temel umdelerindendir.

Ayrıca İslâm dininin kutsal metni olan Kur’an’ın lafız ve mâna bakımından mûcize olduğu, ilâhî koruma altında bulunduğu ve tarihen de bilindiği gibi asla tahrif edilmemiş ve edilemeyecek olduğu hususu müslümanların ortak inancıdır. Vahyin sıhhati konusunda Batı’da beslenen bu kuşku ve inkâr tavrı, akla mutlak güven psikolojisini doğururken, İslâm düşünürleri ya ilâhî vahiyle sağlıklı aklın tam anlamıyla uyuştuğunu yahut daha fazla olarak vahyin akıl ötesi boyutlara da sahip olduğunu vurgulamışlardır. Yine İslâm’a göre âlemdeki kanunilik, Allah’ın isterse değiştirebileceği “meşîet”inden ibaret olduğu için gerek mikro gerekse makro planda mutlak olarak Allah’ın yaratıcı gücüne bağımlıdır. Dolayısıyla Allah ile âlem arasındaki yaratan-yaratılan ilişkisi, deizmin bir defa olup bitmiş ve artık söz konusu edilmemesi gereken bir yaratan-yaratılan ilişkisi değildir. Allah’ı âlemden ve insandan uzaklaştıran yanlış bir aşkınlık anlayışına sahip deist iddianın aksine Allah, “yerin ve göklerin nurudur” (en-Nûr 24/35) ve insana “şah damarından daha yakındır”

**Deizm’in Etkileri**

Günümüzde deizmin geçmişteki şekliyle varlığını sürdürdüğü söylenemez. Din hakkındaki felsefî tartışmaların belli bir dinî teolojiyi esas almadan akla ve hür düşünceye dayalı yürütülüyor olması deizmin mirasıdır denebilir. Fakat,dini hayatın fonksiyonuna ters düşen, hiçbir şeye etkisi bulunamayan bir Tanrı anlayışıyla, dini duygu ve düşünceyi tatmin edemez bir hal almıştır ki bu da deizmin en zayıf yanını oluşturmaktadır.Anlaşılıyor ki deizm, hıristiyan dünyasında dini konulardaki birtakım çıkmazlara karşı tepkisel bir düşünce olarak ortaya çıkmıştır. Bu tepkisel oluşumda dini düşüncenin kilise tarafından dogmalar halinde sunulan teolojik görüşlerinin etkisi açıktır.

Dini düşünceye bağlı yapılan hataların toplumun inanç sistemini bozmasının da deizmin ortaya çıkmasında bir o kadar etkisi olduğunu söyleyebiliriz. İslam düşüncesine sahip toplumlarda görülen dini düşüncenin bir takım ön kabullerle sunulması ve İslam dünyasının geri toplumlar olarak gösterilmesinin, deizmin çıkışına zemin hazırlayan düşünceyle örtüştüğü ileri sürülebilir. Yaratıcının etkisi unutulmuş,her şeyi kendinden bilen bir zihni yapı, kendi yorumlarına ait dini anlayışların dünyaya aşırı düşkün tavırlara dayanak yapılması ve ahirette hesap verme yokmuş gibi yapılan hatalar, sonuç olarak deistlerin düştüğü durumdan pek de farklı görünmemektedir.

Kaynaklar
Mehmet S. Aydın, Din Felsefesi, İzmir İlahiyat Vakfı Yayınları.
Hüsamettin Erdem “Deizm”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi.

HABER HAKKINDA GÖRÜŞ BELİRT
Yorum Yok
YASAL UYARI! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, pornografik, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen kişiye aittir.
หนัง JAV UNCENSOREDหนังAV JAV JAPANXXX หนังโป๊ญี่ปุ่น หนังXXX หนังหนังav ดูหนังโป๊ญี่ปุ่น หนังxญี่ปุ่นหนังAV JAV หนังโป๊ญี่ปุ่น หนัง JAV CENSOREDtürk ifşatürk pornoหนังavหนัง JAV CENSOREDหนัAV JAV JAPANXXX หนังป๊ญี่ปุ่น หนังXXX หนัง Rate R HD

Sitemizde yayınlanan haberlerin telif hakları gazete ve haber kaynaklarına aittir, haberleri kopyalamayınız.

maltepe evden eve nakliyat

ensest porno