يَٓا اَيُّهَا الَّذ۪ينَ اٰمَنُوا اتَّقُوا اللّٰهَ وَلْتَنْظُرْ نَفْسٌ مَا قَدَّمَتْ لِغَدٍۚ وَاتَّقُوا اللّٰهَۜ اِنَّ اللّٰهَ خَب۪يرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ ﴿١٨﴾
Yaratılan her şeye Allah (cc) ayrı ayrı kabiliyet ve özellikler vermiştir. Şeytanlar, şer ve tahribe; melekler ise hayır ve tamire kabiliyetli olarak yaratılmışlardır. İkisinin de aksi istikamette bir davranış sergilemeleri mümkün değildir. Ancak insan denilen varlık, söz konusu olunca ortaya farklı bir tablo çıkıyor. Zira onun hem yaratılışı ve hem de yaratılış amacı çok farlıdır. Melekler gibi hayır ve tamire, şeytanlar gibi de şer ve tahribe müsait bir mahiyette yaratılmıştır. Eline verilen irade ile iki yoldan birisini tercih hürriyeti kendisine bahşedilmiştir. Bu tercih sayesinde “melek gibi bir insan.” veya “şeytan suretinde bir varlık” olarak hafızalarda iz bırakıp gitmektedir. Evet insan, bir ömür boyu, hayır ile şer, güzel ile çirkin, fayda ile zarar, sevap ile günah gibi birbirine zıt kavramlar ve kararlar arasında mücadele ederek nihai tercihini ortaya koymaktadır. İşin en ilginç tarafı, hayır veya şer adına açılan her bir kapının, ikinci bir kapıya açılan bir davetiye özelliği taşımasıdır. Yani, şer adına atılan her adım, ikinci bir şer adımını daha cazip ve kolay kıldığı gibi, hayır adına yapılan her bir tercih de ikinci hayırlı tercihi daha kolay ve cazip kılmaktadır. Zira, “günahlara elini uzatan kolunu kaptırır.”
Hayır ve iyilik adına yapılan en ufak tercihler; bir binanın duvarına konan birer tuğla gibi, yükseldikçe şevk ve heyecan vermekte ve daha fazla tuğla koymaya itmektedir. Ancak, şer ve tahrip adına ortaya konan ufak tercihler ise, mükemmel bir yapıya sahip bir binadan birer tuğla çekip çıkarmak gibidir. Kısa vadede ciddi bir zarar ve tehlike doğurmasa da, uzun vadede zuhur edecek tehlikelerin sinyalleri gibidir. Evet bir arkadaşımızın kalemini çalmak, büyük bir suç olmayabilir. Fakat bu fiil ileride büyük hırsızlıklara bir davetiye teşkil etmesi açısından büyük bir tehlikedir. Büyük günahlar ve yanlışlar, küçük küçük sapmalardan kaynaklanır. Evet her bir günah, insan bünyesine giren birer mikrop gibidir. Zamanla bünyeyi tahrip eder. Erkenden önlem alınmaz ise, uzun vadede tedavisi imkânsız rahatsızlıklara sebep olabilir. Mikrobun bedene yaptığı etki ve tesiri, günahlar, ruh ve kalbe yapar. Günahlar, maneviyatın mikroplarıdır.
Her bir mikrop içinde ölüme giden bir yol olduğu gibi. Her bir günah içinde de küfre giden bir yol vardır. Evet günah kalbe işleyip siyahlandıra siyahlandıra ta nuru imanı çıkarıncaya kadar katılaştırıyor. Eğer o günah hemen istiğfar ile imha edilmez ise, manevi bir yılan gibi kalbi ısırıp zehirleyebilir. Mikrobun sebep olduğu küçük hastalıklar erken tedavi edilmez ise, hayati bir tehlikeyi netice verebilir. Eğer küçük günahların maneviyatımıza yaptığı tahribat da çabuk imha edilmez ise, maneviyatın ölümü ile sonuçlanabilir. Küçük günahları küçümseyenler, büyük günahlara zamanla boyun eğmek durumunda kalabilirler. Zira maddi mikrop küçümsenmez. Küçümseyen, pehlivan da olsa zamanla yerlere serilir. Her bir günahın insan maneviyatına yaptığı tahribatı şöyle bir örnek ile açıklamakta fayda mülahaza ediyorum. İnsan bedenine batırılan küçük bir iğne, bir iki kan damlasına mal olur. Hayati bir tehlike söz konusu olamaz. Ancak “Bir iki kan damlasından ne çıkar” duyarsızlığı ve gafleti ile hareket edilip önlem alınmaz ve iğne batırılmaya engel olunmaz ise, ölüm davetiyesine onay vermek kaçınılmaz olur.
“ إذا عملت سيئة فأتبعها حسنة تمحها”“Bir haram işledikten sonra, fazla araya zaman koymadan hemen bir iyilik yapın.” Hadisinin sırrı da bir derece anlaşılmış oldu. Zira, fıtrat kalesinde açılan menfezin kapatılması, tahribatın onarılması demektir. İyilik işlemek. Yara almamaya dikkat etmek, önceliğimiz olmalı. Kalkanımızı yanımızda taşımalı ve okları etkisiz hale getirmeliyiz. Evet maddi oklara karşı kalkanımız olduğu gibi. Manevi oklar olan günahlara karşı da kalkanımız: günahlardan kaçınmak ve sevap getiren ibadetlere yapışmak olmalıdır. Bir mümin için, dört bir tarafta binlerce günahın taarruza geçtiği böyle bir asırda takva, gündeminin birinci maddesini teşkil etmelidir. Zaten Kur’ân’ın da imandan sonra bize emrettiği en önemli husus “takva ve iyilik yapmak” tır. Takva: Allah’ın yasakladığı şeylerden, günahlardan kaçınmaktır. Salih amel ise, Allah’ın, yapın dediği hayırlı işleri yapmaktır. Ancak şu var ki, içinde yaşadığımız asırda tahribat ve menfi cereyanlar dehşet saçarak maneviyatları bozmayı hedef aldığı için, takva bu tahribata karşı en büyük silahtır. Öyle ki, takva, Salih amelden de daha büyük bir öncelik kazanmıştır. Çünkü zararları uzaklaştırmak, faydalı şeyleri kazanmaktan daha önceliklidir. Arkasından, verilen bir kıvılcımla yanıp tutuşmaya başlayan bir mağazanın önündeki binlerce müşterinin vereceği kazancı bırakıp yangını söndürmeye koşan mağaza sahibinin yaklaşımı ile hareket etmek zorundayız.
Günah ve haram kıvılcımları ile yanıp tutuşan bir maneviyatın, zamanla hayır ve iyilik yapmak demek olan salih amel işlemeye mecali kalmayabilir. Kaldı ki, takva içinde, salih amel de vardır. Çünkü bir günahı terk etmek, bir vaciptir. Bir vacip ise çok sünnetlere mukabil sevabı vardır. Az bir amelle ve saldıran yüzlerce günahı terk etmek ile yüzer vacip işlenmiş demektir. Günahlar karşısında bir bir dökülüp giden binlerce Müslüman evladının haline bakıp; “Bana, ‘Sen şuna buna niçin sataştın?’ diyorlar. Farkında değilim; karşımda müthiş bir yangın var. Alevleri göklere yükseliyor, içinde evladım yanıyor, imanım tutuşmuş yanıyor. O yangını söndürmeye, imanımı kurtarmaya koşuyorum. Yolda birisi beni kösteklemek istemiş de ayağım ona çarpmış, ne ehemmiyeti var? O müthiş yangın karşısında bu küçük hadise bir kıymet ifade eder mi? dar düşünceler, dar görüşler!.”ifadeleri ile dile getiren ve ufkumuzu genişletip kendimizi bir kez daha gözden geçirmemizi isteyen Bediüzzamanın, bir yandan da ümitsizliğe girmememiz için, “Farzlarını yapan ve büyük günahlardan kendini muhafaza eden inşallah kurtulur.”şeklindeki, şu beşaretli ifadeleri ile dizlerimize fer olmaktadır. Evet, Kur’an’ın “Ey iman edenler! Allah’a itaatsizlikten sakının. Herkes yarın için ne hazırladığına baksın! Allah’a itaatsizlikten sakının; şüphesiz Allah yapıp ettiklerinizden tamamen haberdardır.”uyarısı bizim için parola olmalı. Zira manyetik alana girdikten sonra, geriye dönüp kurtulma şansımızı tehlikeye sokabiliriz. Bu uyarıyı dikkate almayıp, zamanla, Her türlü hayır ve iyiliği yapmayı istediği halde, ancak şer merkezlerine doğru çekilircesine giden bunca inanan insanın durumu bizlere çok şey anlatmaktadır. “İstemiyorum ama gidiyorum. Gitmekten kendimi alıkoyamıyorum.” feryatlarına kulaklarımız yabancı değildir. Başkalarının ağzından kulaklarımıza gelen bu inlemeler, bir gün, bizim ağzımızdan başkasının kulağına gitmeyeceğine garanti verebilir miyiz? Garanti veremeyiz, ancak önlem alabiliriz. Öyle ise, iki hayatında lezzetini ve zevkini istiyorsak, şu üç esasa dikkat etmeliyiz: Hayatımızı; 1. İmân ile hayatlandıralım 2. Farzları ve sünnetleri işleyerek süsleyelim 3. Günahlardan çekinmekle muhâfaza edelim…
