Türkiye’de Derneklerin Genel Görünümü

0

BEĞENDİM

0

Türkiye de sivil toplum kuruluşları söz konusu olduğunda akla dernekler, sendikalar, vakıflar, meslek odaları ve birlikler gelir. Dernekler bu kuruluşların yaklaşık yüzde doksanını oluşturuyor. İster kuruluş adedi olsun ister üye sayısı olsun tablo aynı. Demokrasinin gelişmesi için önemli görülen bu sivil oluşumlarının genel görüntüsünü birkaç maddeyle ifade edelim.

2013 verilere göre nüfusu 75 milyon olan Türkiye de yaklaşık 95 bin dernek faaliyet yapmış, 312 milyon nüfusu olan ABD de bir buçuk milyon, nüfusu 80 milyon Almanya da ise 600 bin derneğin olduğunu görüyoruz. Demek ki gelişmiş demokrasilerle sivil toplum oluşumları doğru orantılı gidiyor. Daha iyi bir demokrasi için daha çok sivil toplum oluşumu gerekiyor.

Bu gün itibariyle Türkiye de 108 bin dernek ve 10 milyona yakın üyesi bulunmaktadır. Bu rakam mevcut derneklerin her kese hitap etmediğini %15 de kaldığını gösteriyor. Özellikle bayanların üyeliği yok denecek kadar az olması dikkat çekiyor. Birçok dernek tabela derneği durumunda veya boş vakit geçirme mekanları haline gelmiş. Üye sayısını artırmak gibi bir derdimiz yok.

Diğer bir tablo 10 milyar civarında toplam gelir söz konusu ve dernek başına ortalama 90 bin lira düşüyor. Bu para ancak genel masraflar ve personele yeter, peki nasıl faaliyet yapılacak? Birçok derneğin halka eğitim verecek veya yardım edecek, demokrasiye katkı sağlayacak, kültürümüze geliştirecek yani amacını gerçekleştirecek parası ve projesi yok.

Mevcut dernekleri konularına ve üye sayılarına göre incelediğimizde de tablo hiç iç açıcı değil. 33 bin mesleki dayanışma derneği ki aidat toplamakla uğraşıyor ve seçimden seçime gündem oluyor. 20 bin spor derneği de ağırlıklı belediyelerin kurduğu dernekler, 17 bin dini dernek de cemaatlerin toplantı yerleri olmuş yani dergah halinde çalışıyor. Bu üç grup mevcut derneklerin (hem dernek sayısı hem de üye sayısı açısından) yüzde yetmişini oluşturuyor.

Ülkemizde demokrasi sorunu, haklar sorunu, işsizlik sorunu, yardımlaşma sorunu, terör sorunu gibi öne çıkan sorunlara katkı sağlayacak sivil hareketlere ihtiyaç var. Demokrasi kültürünün insanlarımızda gelişmesine, bilgi seviyesin artırılmasına, bireysellikten kurtarılmasına ihtiyaç var. Bencillikten kurtulup kardeşlik, yardımlaşma ve dayanışmayı sağlayacak sosyal projeler gerekiyor. Bu bağlamda sivil toplum kuruluşların çoğunluğunu oluşturan derneklerin teşvike ve eğitime ihtiyacı olduğu görülüyor.

Bahsi geçen sorunların yoğun olduğu il ve bölgelerde sivil toplum kuruluşlarının az olması da bir işaret olarak düşünülmeli. Buralarda sorunların çözümüne katkı sağlayacak sivil kuruluşlar teşvik edilip sayısı artırılmalı, devlet ve millet el-ele çözümler üretilmelidir.

Kaynak dernekler dairesi başkanlığı sitesi