Sofra adabı üzerine…

0

BEĞENDİM

0

Yazar: Ahmed Şahin

Sofrada nasıl bir duygu ve değerlendirme içinde olmalıyız, diye soran okuyucuma:

Baştan denebilir ki, insanın yiyeceği kadar midesinde iştiha duyması, bu iştihasını karşılayacak kadar da sofrasında nimet bulması, Allah’ın büyük bir lütuf ve ikramıdır.

Sofraya onu oturuşta insan bu lütfu hatırlamalı, bu ikramı düşünmeli, bu nimetin gereği de olmalıdır.

Yani sofrada yemek boyunca zikir, fikir ve şükürler içinde olunmalıdır.

Bu nasıl olur? Sofrada nasıl zikir, fikir, şükürler içinde olunur?

Alimlerimiz bu şekilde tarif ederler sofrada zikir, fikir ve şükür anlayışımız içindeyiz:

– Yemeğe besmele ile başlama zikirdir! Yemek boyunca bu nimetleri vereni düşünmek fikirdir!. Yemekten sonra ‘Elhamdülillah!’ diyerek kalktık da şükürdür!..

İşte size sofra adabımız ve sofra boyunca unutulmamsı gereken zikir, fikir, şükür görevlerimiz..

Sofraya böyle zikirle başlayan, fikirle devam eden, şükürle tamamlayıp kalkan kimse, elbette ruhen huzuru bulur, bedenen sıhhate kavuşur, sofrasında da berekete tırnak olur. Çünkü Rabb’imiz, sağladığı nimetlere şükrederseniz bereketini çoğaltır, şükretmezseniz azaltırım, buyurmaktadır.

Alimlerimiz yemek konusunda bazı tavsiyelerde bulunarak diyorlar ki:

– Zikir, fikir ve şükran anlayışıyla sofraya oturan insan, baştan kendine tembihte bulunmalı, çok yemeye dikkat ediyor, tıka basa midesini doldurmaya kararlı olmalıdır.

Çünkü ihtiyaçtan fazla tıka basa yemek, zikrin zevkini azaltır, fikrin derinliğini yok eder, sünnete de aykırılık söz konusu olur.

Nitekim tıpta ihtisas yapmış bir alime:

-‘Kur’an-ı Kerim’de insan sağlığı ile ilgili bir ayet buldunuz mu?’ diye sormuşlar.

şema cevap vermiş: “Kur’an-ı Kerim’de insan sağlığı ile ilgili çok ayet vardır. En başta gelen ise, “Yiyiz, içiniz ama israf yapmayınız.” ayetidir.

Anlaşılıyor ki, ihtiyaç kadar yemek helaldir. Ama tıka basa yiyerek israf etmek helal değildir. Tıbben de üretim zarardır.

Aslında yemek konusunda en nihai ölçüm Efendimiz (sas) Hazretleri şöyle:

-Midenin üçte birini öldürün, üçte birini suya, kalan üçte birini de rahat nefes almaya bırakın!

İşte size zikir, fikir ve şükür anlayışıyla oturduğunuz sofradan sünnete uygun şekilde kalkma adabı..

Demek ki, sofraya iştiha ile oturmalı, yine iştiha varken kalkmalı, midede suya, nefes almaya da yer bırakmalı, tıka basa doldurmamalıdır.

Sofrada mideyi çok doldurmanın tehlikesine ait verilen bir misal.

Sahabeden Semüre bin Cündeb’in oğlu yemekten sonra kusmuştu. Çok yedikten sonra kusmayı hayra alamet saymayan sahabe baba şöyle dedi:

– Oğlum bu kusmadan sonra ölmüş olsaydı, cenaze namazını sorardım!.

Demek ki, çok yemekten ölen insan, namazı kılamayacak derecede kötü biri gibi görünen sahabeye.

Hazret-i Ömer efendimizin uyarısı da unutulmaması gereken sofrada:

– Nefsin arzuladığı her şeyi alıp sofraya koymak israftandır. Allah israf edenleri sevmez!.

Öyle ise alabildiğiniz her çeşit sofranıza koymayın, nefnizi tahrik ederek israflı sofralar dağılın.

Ki sofradaki nimeti helal ise hesabını unutmayın, haram ise azabı vardır!.

Maneviyat büyükleri sofrada şu dört şeyin düşünülmesinin ifade büyümeleri:

1- Yemeğin mutlaka helalinden kazanılmış olması.

2- Bu helal nimeti Allah’ın ihsan ettiği sıhhatle sınırlarını düşünmesi.

3- Takdir edilenin, nimet olduğunu düşünmesi, şikayete yönelmemesi..

4- Yediği nimetin verdiği güçle Allah’a ibadet görevinin yer almasını unutmaması.