0

BEĞENDİM

1

Din Nasihattir – Samimiyet Üzerine İnşa Edilmiş Bir Hayat

İslam dini, sadece ibadetlerle sınırlı bir inanç sistemi değildir; kalbi, niyeti, sözü ve davranışı bir bütün olarak şekillendiren bir hayat nizamıdır.
Bu gerçeği en veciz şekilde ifade eden hadis-i şerif, Peygamber Efendimiz’in (sallallahu aleyhi ve sellem) şu mübarek sözüdür: «الدِّينُ النَّصِيحَةُ». قُلْنَا: لِمَنْ؟ قَالَ: «لِلَّهِ، وَلِكِتَابِهِ، وَلِرَسُولِهِ، وَلِأَئِمَّةِ الْمُسْلِمِينَ، وَعَامَّتِهِمْ». 

“Din nasihattir.” Dedik ki: “Kimin için, ey Allah’ın Resulü?” Buyurdu: “Allah için, kitabı için, Resulü için, Müslümanların önderleri için ve genel halk için.”(Buhârî, Müslim)

Bu hadis, İslam’ın özünü bir kelimeyle özetler: nasihat.
Buradaki “nasihat”, bizdeki dar anlamıyla “öğüt vermek” değildir. Arapça kökenine indiğimizde, “samimiyet, içtenlik, arıtılmış niyet” anlamlarını taşır.
Yani Peygamber Efendimiz “Din samimiyettir” buyurmuştur.
Din, özü itibarıyla içtenliktir; riya, kibir ve gösterişten arınmış bir bağlılıktır.

Nasihat Kavramının Kökü ve Anlamı

Arapçada “نَصَحَ” fiili “temizlemek, arıtmak, saf hale getirmek” anlamına gelir. “نَصَحَ العَسَلَ” denildiğinde “balı süzüp saflaştırdı” demektir.
İşte bu, dinin ruhunu anlatır: İman, nasihat ile arınır; amel, samimiyetle değer kazanır.

Nasihat, sadece insan ilişkilerinde değil, kullukta da geçerli bir kavramdır.

Çünkü Allah Teâlâ kulundan sadece şekli ibadet değil, niyetinde temizlik ister.

Bu yüzden Peygamber Efendimiz’in bu hadisi, İslam’ın kalbini, özünü ve ahlakını birleştirir.

Peygamberler, bu hakikatin en güzel temsilcileridir. Kur’an’da onların diliyle defalarca şöyle buyurulur:

أُبَلِّغُكُمْ رِسَالَاتِ رَبِّي وَأَنصَحُ لَكُمْ

“Rabbimin mesajlarını size tebliğ ediyorum ve size öğüt veriyorum.”(Araf,62)

لَقَدْ أَبْلَغْتُكُمْ رِسَالَةَ رَبِّي وَنَصَحْتُ لَكُمْ وَلَكِنْ لَا تُحِبُّونَ النَّاصِحِينَ

“Rabbimin mesajını size ulaştırdım ve size nasihat ettim; fakat siz nasihat edenleri sevmiyorsunuz.”(Araf, 79)

Görüldüğü üzere, nasihat peygamberlerin görevidir; hatta onların varlık sebebidir.
Onlar sadece mesajı iletmekle kalmamış, insanları kalpten kazanmak için en samimi yolları kullanmışlardır.

Peygamberimizin (s.a.s.) Nasihat Üslubu

Hz. Muhammed (s.a.s.), insanlara nasihat ederken hiçbir zaman sertlik ve kırıcı bir üslup kullanmamıştır.
Onun yöntemi, merhamet ve hikmettir.
Buna en güzel örnek, mescidde idrar eden bedevi olayıdır. Sahabeler hiddetlenip adama çıkışmak istediklerinde, Resulullah onları şöyle durdurmuştur:

الحديث:
«دَعُوهُ، وَأَهْرِيقُوا عَلَى بَوْلِهِ دَنُوبًا مِنْ مَاءٍ، فَإِنَّمَا بُعِثْتُمْ مُيَسِّرِينَ وَلَمْ تُبْعَثُوا مُعَسِّرِينَ».

“Onu bırakın; idrarının üzerine bir kova su dökün. Siz kolaylaştırıcılar olarak gönderildiniz, zorlaştırıcılar olarak değil.(Buhârî)

Bu basit ama derin olay, bir nasihatin nasıl olması gerektiğini gösterir: yumuşaklıkla, anlayışla, kalbi kazanarak.
Nasihat, kırmak değil; onarmaktır. Utandırmak değil; bilinç kazandırmaktır.

Allah’a Nasihat – İhlâsın Zirvesi

Hadiste geçen ilk ifade, “لِلَّهِ” – Allah’a nasihat etmektir.
Peki, kul Rabbine nasıl nasihat eder?

Bu ifade mecazîdir. Yani “Allah’a karşı samimi olmak” anlamına gelir.
Allah’a nasihat; O’na ihlâsla kulluk etmek, emirlerine teslim olmak, yasaklarından kaçınmak, O’nu sevip sürekli anmak demektir.

Allah’a nasihat eden bir mümin:

• Amelinde sadece Allah rızasını gözetir,
• Niyetinde gösterişe yer vermez,
• Her durumda Allah’ı hatırlar,
• Dinin izzetini korumak için gayret eder.

Bu, imanın özüdür. Çünkü ihlâs olmadan yapılan ibadet, kabuk gibidir; içi boştur.

Allah’ın Kitabına Nasihat

Nasihatın ikinci mertebesi, Allah’ın kitabına, yani Kur’an’a yöneliktir.
Bu nasihat, sadece tilavet etmekle, okumakla sınırlı değildir; anlamak, yaşamak ve yaşatmakla tamam olur.

وَرَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِيلًا

“Kur’an’ı tane tane, güzelce oku.” (Müzemmil, 4)

Kur’an’a nasihat eden kimse:

• Onu tertîl üzere okur,
• Ayetlerinin manası üzerinde düşünür,
• Hükümlerine uyar,
• İnsanlara öğüt verir ve öğretir.

Kur’an, sadece okumak için değil; yaşamak içindir. Onu anlamadan okumak, bir mektubu açmadan sevgi aramaya benzer.
Kur’an’a nasihat, onu okumak ve de onu kalpte yaşatmaktır.

Resulüne Nasihat

Üçüncü mertebe, Resulullah’a nasihat etmektir.
Bu, O’nu sevmek, emirlerine uymak, sünnetini yaşamak, getirdiği her şeye teslim olmaktır.

تَصْدِيقُهُ فِيمَا أَخْبَرَ، وَاتِّبَاعُهُ فِيمَا أَمَرَ، وَاجْتِنَابُ مَا نَهَى وَزَجَرَ.

“Resul’ün haber verdiğini tasdik etmek, emrettiğine uymak, yasakladığından uzak durmak.”

Resule nasihat, onun sünnetini yaşamakla olur.
Bugün onun öğretilerinden uzak düşen her toplum, hem nasihatten hem samimiyetten kopmuştur.
Peygamber sevgisi dilde değil, davranışta ispat edilir. Çünkü sevgi, sadece övmek değil, izinden yürümektir.

Âlimlere ve Yöneticilere Nasihat

Dördüncü ifade, “وَلِأَئِمَّةِ الْمُسْلِمِينَ” – Müslümanların önderleri içindir.
Bu, hem dinî önderleri (âlimleri) hem de dünyevî yöneticileri kapsar.

Âlimlere nasihat, onlardan ilim öğrenmek, onların haysiyetini korumak, hatalarını araştırmak yerine dua etmektir.
Onlar insanları karanlıktan nura çıkaran rehberlerdir; onları hor görmek, dini ilimsiz bırakmak demektir.

Yöneticilere nasihat ise, adaletle hareket etmelerine yardımcı olmak, yanlış yaptıklarında uygun bir dille uyarmak ve hak üzere desteklemektir.
Nasihat, isyanla değil, hikmetle yapılır.
Gerçek bir nasihatçi, halkın değil, Hakk’ın rızasını gözetir.

Müslüman Halkına Nasihat

Hadisteki son bölüm, “وَعَامَّتِهِمْ” – yani bütün Müslümanlar içindir.
Toplumun temeli, fertlerin birbirine samimiyetidir.
Her Müslüman kardeşine karşı dürüst, adaletli ve yardımsever olmalıdır.

«مَثَلُ الْمُؤْمِنِينَ فِي تَوَادِّهِمْ وَتَرَاحُمِهِمْ وَتَعَاطُفِهِمْ مَثَلُ الْجَسَدِ؛ إِذَا اشْتَكَى مِنْهُ عُضْوٌ، تَدَاعَى لَهُ سَائِرُ الْجَسَدِ بِالسَّهَرِ وَالْحُمَّى».
“Müminler, birbirlerini sevmekte, merhamette ve şefkatte bir beden gibidirler. Bedenden bir uzuv rahatsız olursa, diğer organlar da onunla birlikte uykusuzluk ve ateşle tepki verir.(Müslim)

Nasihat, kardeşine zarar vermemek, onu hayra çağırmak ve affedici olmaktır.
Bir toplumda insanlar birbirine karşı samimi olursa, o toplum huzur bulur.
Nasihat ortadan kalkarsa, samimiyet de yok olur; samimiyet yok olursa, iman zayıflar.

Samimiyet Üzerine Kurulmuş Bir Din

Peygamber Efendimiz’in “الدِّينُ النَّصِيحَةُ” sözü, İslam’ın özünü ifade eder.
Din; şekil değil, ruh; gösteriş değil, samimiyettir.

Bir Müslüman, Allah’a ihlâs ile kulluk eder, Kitabına bağlı yaşar, Resulüne sevgiyle uyar, âlimlerine ve adil, ahlaklı yöneticilerine adaletle yaklaşır, insanlara karşı merhametli olur.
İşte o zaman İslam, sadece bir inanç değil; yaşayan bir nur olur.

Unutmayalım:
Din, samimiyetsiz yaşanmaz.
Çünkü din nasihattir, ve nasihat, kalpten doğan bir samimiyettir.