0

BEĞENDİM

0

Herkesin himmeti kâmet-i kıymetine göredir; sadece kendini düşünen, ya hiç insan değildir veya eksik bir varlıktır. Gerçek insanlığa giden yol, başkalarını düşünürken icabında kendini ihmal etmekten geçer.

İnsan, kendi ayıpları karşısında savcı, başkalarının kusurları karşısında da, onlar hesabına avukat olmalıdır.

Olgun insan ve gerçek dost, Cehennem’den çıkışta ve Cennet’e girişte bile “Buyurun” demesini bilendir.

Hakikî insan, şartlar ne olursa olsun, kendi kovasına süt sağarken başkalarının kovalarını da boş bırakmaz.

Sen tohum at-git, kim hasat ederse etsin!

İslam ahlakı, bireylerin sadece Allah’a karşı görevlerini değil, aynı zamanda birbirlerine karşı olan sorumluluklarını da kapsamlı bir şekilde ele alır. Peygamber Efendimiz (s.a.v.), toplumsal huzur ve bireyler arası güvenin sağlanması adına kalpleri arındıran, niyetleri güzelleştiren ve kardeşlik bağlarını pekiştiren pek çok öğütte bulunmuştur. Aşağıda yer alan hadisler, Müslümanlar arasında sevgi, samimiyet, hasetten uzak durma ve kardeşçe yaşama gibi temel ilkeleri vurgulayan önemli ahlaki prensipleri içermektedir.

1. Zan, Haset ve Kardeşlik Uyarısı

Hadis (Arapça):
عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، عَنْ رَسُولِ اللَّهِ ﷺ قَالَ:
“إِيَّاكُمْ وَالظَّنَّ، فَإِنَّ الظَّنَّ أَكْذَبُ الْحَدِيثِ، وَلَا تَجَسَّسُوا، وَلَا تَحَسَّسُوا، وَلَا تَنَافَسُوا، وَلَا تَحَاسَدُوا، وَلَا تَبَاغَضُوا، وَلَا تَدَابَرُوا، وَكُونُوا عِبَادَ اللَّهِ إِخْوَانًا”

“Zandan uzak durun. Zira zan, sözün en yalanıdır. Birbirinize kulak misafiri olmaya çalışmayın, birbirinizin özel hâllerini araştırmayın, birbirinizle üstünlük yarışı içine girmeyin, birbirinize haset etmeyin, birbirinize kin beslemeyin, birbirinize sırt çevirmeyin. Ey Allah’ın kulları! Kardeş olun.”
(Müslim, Birr, 28)

Açıklama: Zan ve kötü niyetli davranışlar, toplumsal huzuru bozar. Müslümanlar birbirlerine karşı samimi, dürüst ve kardeşçe davranmalıdır.

2. Gerçek İman ve Kardeşlik

Hadis (Arapça):
عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ:
“لَا يُؤْمِنُ أَحَدُكُمْ حَتَّى يُحِبَّ لِأَخِيهِ مَا يُحِبُّ لِنَفْسِهِ”
“Muhammed’in canı elinde olan Allah’a yemin ederim ki bir kişi iyilik namına kendisi için istediğini, Müslüman kardeşi için de istemedikçe iman etmiş olmaz.”
(Nesâî, Îmân ve şerâiuh, 19)

Açıklama: Gerçek iman, başkalarının iyiliğini istemekle tamamlanır. Samimi kardeşlik, bu duygunun bir yansımasıdır.

3. Gıpta Edilecek Kimseler

Hadis (Arapça):
عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مَسْعُودٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، عَنِ النَّبِيِّ ﷺ قَالَ:
“لَا حَسَدَ إِلَّا فِي اثْنَتَيْنِ: رَجُلٌ آتَاهُ اللَّهُ مَالًا فَسَلَّطَهُ عَلَى هَلَكَتِهِ فِي الْحَقِّ، وَرَجُلٌ آتَاهُ اللَّهُ حِكْمَةً فَهُوَ يَقْضِي بِهَا وَيُعَلِّمُهَا”

“Ancak iki kişiye gıpta edilir: Allah’ın kendisine verdiği malı hak yolunda harcayan kimse ile Allah’ın kendisine verdiği ilim ve hikmete göre karar veren ve onu başkalarına öğreten kimse.”
(Buhârî, Zekât, 5)

Açıklama: Haset değil, yapıcı bir gıpta duygusu ile hayırlı kimseler örnek alınmalıdır.

4. Haset ve İman Bir Arada Olmaz

Hadis (Arapça):
عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ:
“لَا يَجْتَمِعُ فِي جَوْفِ عَبْدٍ الإِيمَانُ وَالْحَسَدُ”

“Bir kulun kalbinde iman ile haset bir arada bulunmaz.”
(Nesâî, Cihâd, 8)

Açıklama: Haset, imanı zedeler. Mümin kalbi temiz ve huzurlu olmalıdır.

5. Kalbî Temizlik ve Sünnete Bağlılık

Hadis (Arapça):
قَالَ أَنَسٌ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ: قَالَ لِي رَسُولُ اللَّهِ ﷺ:
“يَا بُنَيَّ! إِنْ قَدَرْتَ أَنْ تُصْبِحَ وَتُمْسِيَ، وَلَيْسَ فِي قَلْبِكَ غِشٌّ لِأَحَدٍ فَافْعَلْ، ثُمَّ قَالَ لِي: يَا بُنَيَّ! وَذَلِكَ مِنْ سُنَّتِي، وَمَنْ أَحْيَا سُنَّتِي فَقَدْ أَحَبَّنِي، وَمَنْ أَحَبَّنِي كَانَ مَعِي فِي الْجَنَّةِ”

Hz. Enes’e (r.a) efendimiz şöyle buyurmuştur:
“Yavrucuğum! Kalbinde herhangi birine karşı (zerre kadar) bir aldatma, bir samimiyetsizlik hissi bulunmadan sabahlayabilecek ya da akşamlayabileceksen, bunu yap! Yavrucuğum! İşte bu benim sünnetimdir. Kim benim sünnetimi yaşatırsa, beni sevmiş demektir. Kim beni severse, cennette benimle birlikte olur.”
(Tirmizî, İlim, 16)

Açıklama: Kalp temizliği sünnettir ve Peygamber sevgisinin göstergesidir.

6. Yukarıya Bakarken Aşağıyı Unutmamak

Hadis (Arapça):
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ:
“انْظُرُوا إِلَى مَنْ هُوَ أَسْفَلَ مِنْكُمْ، وَلَا تَنْظُرُوا إِلَى مَنْ هُوَ فَوْقَكُمْ، فَهُوَ أَجْدَرُ أَنْ لَا تَزْدَرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ”

“Sizden biri, mal ve yaratılış bakımından kendinden daha üstün kılınan kimseye baktığında, kendinden daha aşağıda olana da baksın!”
(Buhârî, Rikâk, 30; Müslim, Zühd, 8)

Açıklama: Şükretmenin yolu, daha azına sahip olanlara bakmaktan geçer.

7. Haset İyilikleri Yok Eder

Hadis (Arapça):
عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ:
“إِيَّاكُمْ وَالْحَسَدَ، فَإِنَّ الْحَسَدَ يَأْكُلُ الْحَسَنَاتِ كَمَا تَأْكُلُ النَّارُ الْحَطَبَ”

“Hasetten sakının! Çünkü ateşin odunu yediği gibi haset de iyi amelleri yer bitirir.”
(Ebû Dâvûd, Edeb, 44; İbn Mâce, Zühd, 22)

Açıklama: Haset, yapılan tüm güzel işleri yok edebilir. Bundan sakınmak gerekir.

Bu hadisler, İslam toplumunun manevi yapısını inşa eden en temel taşları hatırlatmakta ve bizleri iç dünyamızı gözden geçirmeye davet etmektedir. Zan, haset, kin, kibir ve samimiyetsizlik gibi duygular; bireyler arasındaki güveni zedeleyen unsurlardır. Peygamber Efendimiz (s.a.v.), bu tür olumsuzluklardan uzak durmamızı, kardeşlik ruhu içinde yaşamamızı ve kalplerimizi temiz tutmamızı tavsiye etmiştir. Bu öğütlere kulak vermek, hem dünya hem ahiret saadetinin kapılarını aralayacaktır.