SADAKA VE ÖNEMİ

0

BEĞENDİM

0

Sadaka; Allah rızası için yapılan her türlü iyiliği, ihtiyaç sahiplerine yapılan gönüllü veya dinen zorunlu maddî yardımları ifade eder. Bir Müslüman sadaka sayesinde sahip olduğu her şeyin asıl sahibinin Allah olduğunu hatırlar. Kur’an-ı Kerim’de sadaka ve infak kavramları birçok ayette övgüyle zikredilir:

وَفِي أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ لِلسَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ

“Onların mallarında, isteyen ve (iffetinden dolayı) istemeyenler için bir hak vardır.” (Zâriyât, 51/19)

Bu ayet, müminlerin mallarında fakirlerin de hakkı olduğunu ifade ederek paylaşmanın önemini vurgular.

Sadakanın Önemi ve Hikmeti

Sadaka vermeye “tasadduk” denilir. Sadaka, müminin cömertliğini ve Allah’a olan teslimiyetini gösterir. Nitekim Allah Teâlâ, sadaka verenleri şu şekilde müjdeler:

مَثَلُ الَّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ كَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنْبَتَتْ سَبْعَ سَنَابِلَ فِي كُلِّ سُنْبُلَةٍ مِائَةُ حَبَّةٍ وَاللَّهُ يُضَاعِفُ لِمَنْ يَشَاءُ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ

“Mallarını Allah yolunda harcayanların durumu, her başağında yüz tane bulunan bir buğday tanesi gibidir. Allah dilediğine kat kat verir. Allah lütfu geniş olandır, hakkıyla bilendir.” (Bakara, 2/261)

Sadaka, Rabbimizin lütfu olan malı ibadete dönüştürmektir. Sevgili Peygamberimiz (s.a.v.), sadaka-i cariye kavramını şöyle açıklamaktadır:

إِذَا مَاتَ الْإِنْسَانُ انْقَطَعَ عَنْهُ عَمَلُهُ إِلَّا مِنْ ثَلَاثَةٍ: صَدَقَةٍ جَارِيَةٍ أَوْ عِلْمٍ يُنْتَفَعُ بِهِ أَوْ وَلَدٍ صَالِحٍ يَدْعُو لَهُ

“İnsan ölünce amel defteri kapanır. Ancak üç şey hariç: Sadaka-i cariye, kendisinden faydalanılan ilim ve kendisine dua eden hayırlı evlat.” (Müslim, Vasiyyet, 14)

Bu hadis, kalıcı hayırların, kişinin ölümünden sonra bile amel defterine sevap kazandıracağını ifade eder. Atalarımız da bu bilinçle hareket ederek cami, okul, çeşme ve hastane gibi hayır kurumları inşa etmişlerdir.

Sadaka Çeşitleri

İslam alimleri, sadakayı beş temel kategoride incelemişlerdir:

1. Zekât: Malın temizlenmesi için verilen farz sadaka.
2. Fitre: Ramazan sonunda verilmesi vacip olan sadaka-i fıtır.
3. Nezir (Adak) Sadakası: Kişinin bir yükümlülük olarak üstlendiği sadaka.
4. Fidye ve Kefaret: Hata ve günahların telafisi için verilen sadaka.
5. Tatavvu (Gönüllü) Sadaka: Nafile olarak verilen bağış.

Sadakanın, kişiyi bela ve musibetlerden koruduğu da hadislerle bildirilmiştir. Peygamber Efendimiz (s.a.v.) şöyle buyurur:

اَلصَّدَقَةُ تَدْفَعُ الْبَلَاءَ وَتُطِيلُ الْعُمْرَ

“Sadaka belâyı def eder ve ömrü uzatır.” (Tirmizî, Zekât, 28)

Bu hadiste geçen ömrün uzaması, hayatın bereketlenmesi ve huzurla geçmesi anlamına gelmektedir. Ayrıca, sadaka günahların affına da vesiledir. Nitekim Peygamberimiz (s.a.v.):

اَلصَّدَقَةُ تُطْفِئُ الْخَطَايَا كَمَا يُطْفِئُ الْمَاءُ النَّارَ

“Sadaka, suyun ateşi söndürdüğü gibi günahları yok eder.” (Tirmizî, Zekât, 23) buyurmuştur.

İslam medeniyeti asırlardır hayır ve hasenatın, iyilik ve karşılıksız bağışta bulunmanın öncülüğünü yapmıştır. Müslümanlar sadaka-i cariye niyetiyle başta cami, okul, hastane, çeşme gibi hayır kurumları inşa ederek miras bırakmışlardır. Müslümanlara düşen, bu mirasa sahip çıkmak ve ihtiyaca göre yeni hayır kurumları oluşturarak sadaka-i cariye ruhunu hep canlı tutmaktır. Rabbimiz bizleri cömert kullarından eylesin, sadaka ile mallarımızı bereketlendirsin, ömrümüzü huzur ve hayır içinde geçirmemizi nasip eylesin. Âmin!