NAZAR VAR MI?

0

BEĞENDİM

0

NAZAR: GÖZ DEĞMESİ VE ŞERRİNDEN KORUNMA YOLLARI

Nazar Kavramının Tanımı

Nazar, Arapça kökenli bir kelime olup “bakış, fikir, niyet” gibi anlamlara gelirken Türkçe’de “kem göz” manasında kullanılmaktadır. Arapçada “isabetü’l-ayn” olarak adlandırılan nazar, bir kişinin bakışıyla canlı veya cansız varlıklara zarar verdiğine inanılan bir olgudur. Nitekim Resûlullah (s.a.s), Resûlullah (s.a.s) şöyle buyurmuştur:

إِنَّ الْعَيْنَ حَقٌّ.
“Göz değmesi gerçektir.”
(Buhârî, Kitâbü’t-Tıb, Bâbü’l-Ayn Hakk; Müslim, Kitâbü’s-Selâm, Bâbü İstihbâbi Rukyeti’l-Marîz).buyurarak bu gerçeği tasdik etmiştir.

Kur’ân-ı Kerim’de Nazar

Nazara dair dolaylı işaretler içeren ayetlerden biri, Kalem Suresi’nde geçmektedir:

“وَإِنْ يَكَادُ الَّذِينَ كَفَرُوا لَيُزْلِقُونَكَ بِأَبْصَارِهِمْ لَمَّا سَمِعُوا الذِّكْرَ وَيَقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ”
“İnkâr edenler, Kur’an’ı duyduklarında neredeyse seni gözleriyle devireceklerdi ve ‘O mutlaka delidir’ diyorlardı.” (el-Kalem, 68/51). Bu ayette geçen “gözleriyle devireceklerdi” ifadesi, müfessirler tarafından nazar olarak yorumlanmıştır (Elmalılı Hamdi Yazır, Hak Dini Kur’an Dili).

Hadislerde Nazar

Peygamber Efendimiz (s.a.s), nazarın etkisini şu şekilde ifade etmiştir:

“إِذَا اسْتَغْرَقَ النَّظَرُ فِي شَيْءٍ، فَإِنَّهُ لَيُصِيبُهُ”
“Göz, bir şeyi sürekli odaklanarak seyrettiğinde, ona mutlaka zarar verir.” (Buhârî, Tıb, 36; Müslim, Selâm, 41)

Esma bint Umeys (r.a) şöyle demiştir:

عَنْ أَسْمَاءَ بِنْتِ عُمَيْسٍ قَالَتْ: يَا رَسُولَ اللَّهِ! إِنَّ بَنِي جَعْفَرٍ تُصِيبُهُمُ الْعَيْنُ، أَفَأَسْتَرْقِي لَهُمْ؟ قَالَ: نَعَمْ، فَإِنَّهُ لَوْ كَانَ شَيْءٌ سَابَقَ الْقَدَرَ لَسَبَقَتْهُ الْعَيْنُ.

”Ya Resûlallah! Cafer’in oğullarına nazar değiyor. Onlara okuyarak şifa talebi yapabilir miyim?”
Resûlullah (s.a.s):
“Evet, çünkü kaderle yarışan bir şey olsaydı, bu nazar olurdu” buyurdu (Muvatta, Ayn, 3).

Nazardan Korunma Yolları

Peygamberimiz (s.a.s), nazardan korunmak için maddi tedbirlerden çok, manevi önlemleri tavsiye etmiştir:

1. Muavvizeteyn Surelerini Okumak:

“قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ” ve “قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ”
“Felâk ve Nâs surelerini okuyarak Allah’a sığınırım” derdi (İbn Mâce, Tıb, 34).

2. Nazarlık Takmaktan Kaçınmak:
   Peygamberimiz (s.a.s), nazarlık olarak mavi boncuk veya başka nesneler takmayı hoş karşılamamış ve bunu takan kişilerin beyatını kabul etmemiştir (Nesâî, Zinet, 17).
3. Şu Duayı Okumak:

“بِاسْمِ اللَّهِ الَّذِي لَا يَضُرُّ مَعَ اسْمِهِ شَيْءٌ فِي الْأَرْضِ وَلَا فِي السَّمَاءِ وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ”
“Yerde ve gökte ismi anıldığında hiçbir şeyin zarar veremeyeceği Allah’ın adıyla…” (Tirmizî, Deavat, 34).

4. Kurşun Döktürmek ve Benzeri Hurafelerden Uzak Durmak:
   Peygamberimiz, bu tür uygulamaları reddetmiş ve bunun yerine dua ve tevekküle yönlendirmiştir.

İslam’da Nazar Boncuğu ve Hurafeler

Nazar boncuğu ve benzeri uygulamalar, İslam’ın tevhid inancına aykırı bulunmuştur. İmam Ahmed, Resûlullah’ın şu hadisini nakleder:

“مَنْ عَلَّقَ تَمِيمَةً فَقَدْ أَشْرَكَ”
“Kim bir nazarlık takarsa şirk koşmuş olur” (Ahmed b. Hanbel, IV, 154).

Sonuç: Nazardan Korunmada İnancın Rolü

İslam, nazarın varlığını kabul etmekle birlikte, hurafelerden uzak durmayı ve yalnızca Allah’a tevekkül ederek, O’ndan korunma dileğini emretmiştir. Felâk ve Nâs sureleri gibi manevi dualar, nazardan korunmanın en etkili yoludur. Nazar boncuğu gibi inançlar ise, tevhid inancına zarar veren hurafelerdir. Allah Resûlü’nün hayatından alınan bu derslerle, nazar olgusuna hem inanç hem bilim çerçevesinde yaklaşılmalıdır.