Narsist Kişilik Bozukluğu

0

BEĞENDİM

0

Narsist Kişilik Bozukluğu: Bir Analiz

1. Narsist Nedir?

Narsist kişiler, kendilerini dünyanın merkezinde gören, diğer insanlardan üstün ve özel olduklarına inanan bireylerdir. Bu kişiler, benmerkezci, kibirli ve empati yoksunu davranışlar sergilerler. Narsist kişilik bozukluğu, psikiyatrik bir rahatsızlık olarak kabul edilir ve bu kişiler genellikle aşırı bencil, kendini beğenmiş ve eleştiriye kapalıdır.

2. Narsist Kişilik Bozukluğu Ne Zaman Ortaya Çıkar?

Narsist kişilik bozukluğu, genellikle ergenlik veya genç yetişkinlik döneminde ortaya çıkar. Bu dönemde kişinin kendini ve çevresini algılama biçimi, ilişki kurma tarzı ve düşünceleri şekillenir. Uzun süre devam eden bu bozukluk, aile, iş ve sosyal çevrede ciddi sorunlara yol açabilir.

3. Narsist Kişilik Bozukluğu Kimlerde Görülür?

Narsist kişilik bozukluğu, toplumun her kesiminde ve her yaştan insanda görülebilir. Ancak, erkeklerde kadınlara göre daha yaygındır. Toplumda görülme sıklığı yaklaşık %6,2’dir.

4. Narsist Kişilik Bozukluğu Neden Olur?

Narsist kişilik bozukluğunun tam olarak neden ortaya çıktığı bilinmemekle birlikte, genetik, çevresel ve nörobiyolojik faktörlerin etkili olduğu düşünülmektedir. Çocukluk döneminde yaşanan deneyimler, aile ilişkileri, sürekli övülme veya eleştirilme, şiddet ve istismar gibi faktörler bu bozukluğun gelişiminde rol oynayabilir.

5. Narsistik Kişilik Bozukluğunun Belirtileri Nelerdir?

Narsist kişilerin en belirgin özellikleri arasında kendini üstün görme, empati yoksunluğu, manipülatif davranışlar, sürekli övgü bekleme ve başkalarını kendi çıkarları için kullanma sayılabilir. Bu kişiler, kendilerini eleştirilerin üstünde görür ve sürekli haklı çıkmaya çalışırlar.

6. Narsist Erkek Belirtileri Nelerdir?

Narsist erkekler, genellikle kendilerini fiziksel ve zihinsel olarak üstün görürler. Sürekli ilgi ve övgü beklerler, ilişkilerde dominant ve kontrol edici davranışlar sergilerler. Ayrıca, başkalarının duygularını önemsemez ve kendi çıkarları için manipüle edici davranışlarda bulunurlar.

7. Narsistlik Nasıl Tedavi Edilir?

Narsist kişilik bozukluğunun tedavisi genellikle psikoterapi ile mümkündür. Bilişsel davranışçı terapi (CBT), şema terapi ve psikodinamik terapi gibi yöntemler kullanılabilir. Tedavi sürecinde, kişinin benlik algısını düzeltmek, empati yeteneğini geliştirmek ve sağlıklı ilişkiler kurmasını sağlamak hedeflenir.

8. Narsistik Kişilik Bozukluğu Olan Birine Nasıl Davranılmalı?

Narsist kişilik bozukluğu olan birine karşı sınırlarınızı net bir şekilde belirlemeli ve manipülatif davranışlarına karşı direnç göstermelisiniz. Empati kurmaya çalışmak ve onu anlamaya çalışmak önemlidir, ancak kendi duygusal sağlığınızı korumak için gerektiğinde mesafe koymalısınız.

9. Narsist Kişilik Bozukluğu ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

• Narsist kişilik bozukluğu kalıtsal mıdır?
  Genetik faktörlerin rol oynadığı düşünülse de, kesin bir kalıtsal geçiş kanıtlanmamıştır.
• Narsist kişiler değişebilir mi?
  Doğru terapi ve kişinin değişim isteği ile birlikte, narsist kişiler davranışlarını değiştirebilirler.
• Narsist kişilik bozukluğu ile baş etmek için ne yapılmalı?
  Profesyonel destek almak, sınırlar koymak ve duygusal olarak kendinizi korumak önemlidir.

Narsistik Kişilik Bozukluğunun Belirtileri Nelerdir?

Narsist kişiler kendilerini benzersiz sanarlar, hayranlığa ihtiyaç duyarlar, başkalarından üstün olduklarını düşünürler, ve empatiden yoksunlardır. Narsist insanların en sık kullandığı yöntem sizi yalnızlaştırmaktadır. Sizi güçsüzleştirir ve zamanla kendinizi ona mahkum hissedersiniz. Fazla özgüvenli, övgüyü seven, manipüle eden, sürekli haklı çıkan, hakkının yenmesini sevmeyen ama başkalarının hakkını yiyen insanlardır.

Narsistik kişilik bozukluğu olan kişilerin ortak özelliği olarak şunlar sıralanabilir:

1- Ne kadar dışarıya özgüven sahibi gözükse de, içinde kendine güven kavramı kırılgandır ve bunu göstermek en büyük korkusudur.

2- Kendini eleştirilerin üstünde görür

3- Manipüle edici davranışlar sergiler

4- Diğer bireyleri kendi kazanımları için kullanır.

5- Kendisiyle aynı statüye sahip insanlarla arkadaşlık kurmak ister. Fakat bu gerçekleştiğinde bile önde olma dürtüsü ile çevresiyle yarış halinde olur

6- Kendi yetenek ve başarılarını abartıp, üstün görür.

7- Sürekli haklı çıkacağı ortamları yaratıp onaylanmak ister

8- Sürekli övgü bekler ve bunun için baskı ortamı kurar

9- Diğer insanları kendinden daha yeteneksiz, daha başarısız, daha az zeki ve daha az güzel bulur.

10- İnsanların kendine hizmet etme durumunda olduklarını varsayar.

11- Kendisini toplumun parçası olarak görse de bu toplumun içerisinde özel muameleyi hak ettiğini düşünüp, o toplumun en üstündeki kişi olduğunu iddia eder

12- Başkaları üzerinden var olur.

13- Genellikle bu bozukluğun temelinde çocuklukta yaşanılan değersizlik ve sevgisizlik gibi kavramlar vardır.

Kendilerini üstün görürler

Narsist, yükseltilmiş özgüven ile kendilerini sürekli diğer insanlardan üstün görmesiyle ortaya çıkan bir kişilik bozukluğuna sahip bireyleri tanımlamak için kullanılır. Diğer insanlara göre kendilerini üstün görürler. Ancak bu özelliklere sahip olan tüm insanlarda kişilik bozukluğu olmayabilir. Narsistik kişilik bozukluğu taşıyan bireylerin çoğunluğu yükseltilmiş özgüven ve kendilerine besledikleri çarpıtılmış hayranlık ile yaşamlarını sürdürür. Bu insanlar çevrelerinden de aynı şekilde hissettikleri bu duyguların çoğaltılmasını beklerler.

Çoğunlukla benmerkezci kişilik özellikleri ile beraber empati yoksunluğu, kişiliği fazlasıyla büyütme (abartma), başarıya ve güce bağımlı davranışlarla kendilerini belli ederler.

Narsist, suçu başkalarında bulmada profesyoneldir

Narsistik kişilik bozukluğu olanlar, sorun yaratan davranışlarını değiştirme konusunda aşırı dirençlidir. Narsist kişilik bozukluğu olanlar, suçu başkalarında bulma konusunda profesyoneldirler. En küçük eleştiri bile anlaşmazlığa, çatışmaya ve saldırgan davranışa dönüşebilir.

Narsistik kişilik bozukluk, toplumun bütün kesimlerinde her yaştan insanda görülebilmektedir.

Toplum içerisinde görülme oranları ise DSM-IV’ e göre % 6,2 olarak ifade edilmiştir. Yapılan araştırmalarda narsistik kişilik bozukluğunun kadınlara göre erkeklerde daha yaygın görüldüğü belirlenmiştir.

Yakın çevresine göre mükemmeldirler

Yakın ilişkilerinde ve özellikle arkadaşları tarafından ‘narsist’ bireyler başta mükemmel gözükür.

Sevilen, başarılı, övülen bir kişilik yapısı sergiler.

Fakat sevgiyi genellikle manipülatif davranışlar ile almaya çalışır.

Başarıda üstün bir hırs ve başarısızlık anında ise suçlama davranışlarıyla ön plana çıkarlar.

Bu sorunu yaşayan kişiler genellikle aile ve evlilik konusunda karşısındaki insana değersizlik, yetersizlik gibi kavramları yükler ve kişiyi yalnızlaştırma politikasını kurarak üstünlük sağlamaya çalışır.

Pişmanlık bir zayıflık göstergesidir

Narsistler nasıl davranır?

1- Genellikle ilişkilerini emir ve komuta sistemine göre yürütmeye çalışır.

2- Bunun dışına çıkıldığında öfkelenir ve agresif, pasif davranışlar sergiler.

3- Karşısındaki kişinin hayatı onu ilgilendirmez.

4- Eğer ilgi gösteriyor ise genellikle bunu rütinsel gereklilik olarak gördüğü için yapar.

5- Toplamda bütün ilişkisel boyutlar değerlendirildiğinde bu tip insanlar benmerkezci yapıdadır.

6- Onlara göre pişmanlık bir zayıflık göstergesidir.

7- Ancak nadiren de olsa hayatlarının bazı dönemlerinde pişmanlık yaşarlar ama pişmanlık yaşadıkları fark edildiğinde ise genelde kendilerini dışa kapatırlar.

Görünüşlerine önem verirler

Bu kişilik bozukluğunun tanısı ancak uzman bir klinik psikolog ya da psikiyatrist tarafından konulur. Kişinin mükemmeliyetçi, üstün başarılı yapısı, hatasız olma arzusu ve hatayı kabul etmeme davranışları, empati kuramaması, görünüşüne çok büyük önem vermesi ve dikkat çekici olma arzusu, sürekli çevresini eleştirmesinden dolayı ilişkilerinde yaşadığı zorlanmalar ve bunun sonucunda işlevsellik alanlarında bozulmaların meydana gelmesi tanı koymada yardımcı olmaktadır.

Temelinde güvensizlik duygusu var

Narsistik kişilik bozukluğu olanlar genellikle çocukluk dönemlerinde yaşadıkları sevgisizlik ve değersizlik duygularını barındırırlar

Her ne kadar aşırı özgüvenli görünse de bu aşırı özgüvenin temelinde ”güvensizlik duygusu” vardır.

Preston Ni, “ Pek çok narsist küçük, basit olaylara hemen üzülür, derinlerde acı çekmek istemese bile kendini ‘çirkin ördek yavrusu’ gibi hisseder” diyerek konuyu özetlemiştir.

Bu tip insanlar bazı dönemlerde sevgisini abartırken, bazen de sevdiğini söylediği insanı deyim yerindeyse yerin dibine sokabilir.

Sonuçta; Özellikle ilişkinin başında sevgi doluyken, zamanla ilişkinin seyrini değiştirerek acımasız ve kibirli bir insan oluverirler.

Narsist Erkek Belirtileri Nelerdir?

Narsist erkekler yüksek bir egoya sahiptir, çok fazla ilgiye ihtiyaç duyar ve empati duygusundan yoksundur. Mükemmeliyetçi kişilik özelliği taşıyan narsist erkekler sürekli olarak başarıya odaklanır ve aksini hiç düşünmezler. Patolojik bir yalan söyleme durumu olan narsist erkekler aynı zamanda istediklerini elde etmek için sürekli olarak ”manipülasyona” başvurur.

Narsist erkeklerde görülen özellikler şu şekildedir:

• Narsist erkekler yüksek bir egoya sahiptir 
• Benmerkezci olup, kibirli ve çıkarcı olurlar 
• Çok fazla ilgiye ihtiyaç duyarlar ve dikkat çekmeye çalışır
• Empati duygusundan yoksundurlar
• Mükemmeliyetçi bir kişilik yapısına sahiptirler 
• Narsist erkekler sürekli olarak başarıya odaklanır ve aksini hiç düşünmez
• Patolojik bir yalan söyleme durumu vardır 
• İstediklerini elde etmek için manipülasyona başvurur

Narsistlik Nasıl Tedavi Edilir?

Genellikle ilaçla tedavi edilmesi mümkün gözükmeyen bir bozukluktur. Narsistik kişilik bozukluğu yaşayan bireyler tedaviye dirençlidir, dolayısı ile tedavi edilebilir olsa da ancak bireyin kendisi değişim isteği göstermelidir. Bu yüzden tedavi narsist kişilik bozukluğu tedavisinde uzun süreli PSİKOTERAPİ yöntemi uzman bir klinik psikolog tarafından ele alınmalıdır.

Terapi yöntemlerinde sıklıkla bilişsel davranışçı terapi kullanılır. Terapistlerin en çok zorlandığı hastalık grubudur. Narsistik kişilik bozukluğu olanların iyileşmesi uzun bir terapi sürecine bağlıdır. Ancak kişilik bozukluğu nedeniyle ortaya çıkan kaygı bozukluğu ve DEPRESYON için ilaçlar verilmektedir. İlaçlar sayesinde kişilik bozukluğunun diğer sorunlara bağlı olarak büyümesi engellenebilmektedir.

Narsistik Kişilik Bozukluğu Olan Birine Nasıl Davranılmalı?

• Narsist bir insana karşı davranış sınırları belirgin hale getirilmelidir.
• Duygusal ve psikolojik anlamda bütün manipülatif davranışları sınırlandırılmalı ve izin verilmemeli.
• Onu kaybetme korkusu ile yaklaşıldığı gösterilmemeli ve hissettirilmemeli.
• Eğer kişiyi kaybetme korkunuz varsa altında yatan neden de belirlenmeli.
• Narsist bir insanın karşısında suçluluk, değersizlik, yetersizlik gibi duygulara kapılmamalıyız.
• Narsist kişiliğin egosunu besleyici görev edinilmemeli.
• Onu değiştirme ve düzeltme çabasına girilmemeli.
• Narsist bir insana karşı olumlu ya da olumsuz hissedilen duygular net bir şekilde ifade edilmelidir.

Narsist Kişilik Bozukluğu ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Narsist ne demek?

Narsist bireyler yalnızca kendi isteklerini önemseme ve hayranlık duyulma ihtiyacı yanı sıra empati eksikliği, kibirli olma ve ayrıcalık bekleme gibi karakteristik özellikler gösteren kişilik bozukluğuna sahip kişilerdir.

Narsist kişilik bozukluğu olanlar üzülür mü?

Narsist kişilik bozukluğu olanlar genellikle çocukluk dönemlerinde yaşadıkları sevgisizlik ve değersizlik duygularını barındırırlar ve her ne kadar aşırı özgüvenli görünse de bu aşırı özgüvenin temelinde güvensizlik duygusu vardır.

Preston Ni, “ Pek çok narsist küçük, basit olaylara hemen üzülür, derinlerde acı çekmek istemese bile kendini ‘çirkin ördek yavrusu’ gibi hisseder” diyerek konuyu özetlemiştir.

Narsist kişilik bozukluğu olanlar başkasını sever mi?

Narsist kişilik bozukluğu olanlarla ilişki içinde olanların en çok sorduğu sorudur.

Bu tip insanlar bazı dönemlerde sevgisini abartırken, bazen de sevdiğini söylediği insanı deyim yerindeyse yerin dibine sokabilir.

Özellikle ilişkinin başında sevgi doluyken, zamanla ilişkinin seyrini değiştirerek acımasız ve kibirli bir insan oluverirler.

Narsist kişilik bozukluğu olanlar terk edilirse ne olur?

Narsist bir insanla birlikte olmanın zorluğunu hissedenlerin en çok sorduğu sorulardan biridir.

Narsist insanlar ilişkinin kontrolünü elinde bulundurmak isteyecektir.

İlişkinin devamı konusunda konuşarak ikna edemeyeceğini anlayınca, karşısındakinin zaaflarını ortaya çıkararak kişinin kötü hissetmesini sağlar.

Geçmişe dönük güzel anları anlatmanın işe yaramadığını anladığında ise saldırıya geçebilir.

Narsistik kişilik bozukluğu iyileşir mi?

Genellikle ilaçla tedavi edilmesi mümkün gözükmeyen bir bozukluktur. Narsistik kişilik bozukluğu yaşayan bireyler tedaviye dirençlidir. Bu yüzden tedavi uzun süreli psikoterapi yöntemiyle uzman bir klinik psikolog tarafından ele alınmalıdır. Terapi yöntemlerinde sıklıkla bilişsel davranışçı terapi kullanılır. Terapistlerin en çok zorlandığı hastalık grubudur.

Kaynak: bu yazı hazırlanırken; https://www.memorial.com.tr/saglik-rehberi/bir-insanin-narsist-oldugunun-13-isareti yararlanılmıştır.