Mevlânâ Kelimesinin Kullanmak Caiz Mi?

0

BEĞENDİM

0

Mevlâ Kelimesinin Sözlükteki Anlamı

Mevlâ kelimesi sözlükte; “Rab, efendi, dost, arkadaş, yardımcı, sahip ve mâlik, köle azat eden, azat olmuş köle, bir işi gören, idare eden” gibi çeşitli anlamlara gelmektedir. Allah’a izafe edildiğinde ise “sevme, koruma, yardım etme, tasarruf ve himayesi altında bulundurma” gibi anlamlar öne çıkmaktadır. Bu kelimenin asıl manası, sevgi ve manevi yakınlıktır (İbnü’l-Esîr, en-Nihâye, “vly” md.; İbn Manzûr, Lisânü’l-Arab, “vly” md.).

Kur’an-ı Kerim’de Mevlâ Kelimesinin Kullanımı

Mevlâ kelimesi, Kur’an-ı Kerim’de hem Allah hem de insanlar için kullanılan çok yönlü bir kelimedir. Allah’a atfedildiğinde “Rab, sahip, koruyucu” anlamlarını taşırken, insanlar için kullanıldığında “dost, efendi” gibi anlamlara gelir. Ayetlerde bu kelimenin farklı bağlamlarda geçtiği görülmektedir. Örneğin, el-Enfâl 8/40 ayetinde Allah’ın mevlâ olduğu vurgulanırken, ed-Duhân 44/41 ayetinde insanlarla ilgili bir bağlamda kullanılmaktadır. Yani mevlâ kelimesi, hem ilahi hem de insani ilişkilerde bir otorite, sahiplik veya dostluk anlamı taşımaktadır.

Allah İçin Kullanımı

فَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَوْلَاكُمْ نِعْمَ الْمَوْلَى وَنِعْمَ النَّصِيرُ
“Biliniz ki Allah sizin mevlânızdır (sahibinizdir). O ne güzel mevlâ (sahip) ve ne güzel yardımcıdır!”
(el-Enfâl, 8/40)
أَنْتَ مَوْلَانَا
“Sen bizim mevlâmızsın.” (el-Bakara, 2/286)

İnsanlar İçin Kullanımı

يَوْمَ لَا يُغْنِي مَوْلًى عَنْ مَوْلًى شَيْئًا
“O gün dostun dosta hiçbir faydası olmaz.” (ed-Duhân, 44/41)

Hadislerde Mevlâ Kelimesinin Kullanımı

Mevlâ kelimesi hadislerde de Allah’ın isimlerinden biri olarak zikredilmiştir. Örneğin:
اللَّهُ مَوْلَانَا
“Allah bizim Mevlâ’mızdır.” (Buhârî, Cihâd, 164 [3039]; Megâzî, 17 [4043])

Mevlânâ Kelimesinin Kullanımı

“Mevlâ” kelimesinin sonuna eklenen ve “bizim” anlamına gelen “nâ” zamiri ile birleşerek oluşan “Mevlânâ” ifadesi; hem Allah, hem Peygamber (s.a.s.), hem de insanlar için kullanılabilir.

• Allah için “Mevlânâ” kullanıldığında “Rabbimiz, sahibimiz” anlamına gelir.
• Peygamberimiz (s.a.s.) veya insanlar için kullanıldığında “dostumuz” veya “efendimiz” anlamı kastedilmiş olur.

Mevlânâ kelimesinin Allah, Peygamberimiz (s.a.s.) ve insanlar için kullanımı dinî kaynaklara uygundur. Kullanım bağlamına göre farklı anlamlar taşıdığı için, doğru anlamda kullanılması önemlidir.

Kaynak: Din İşleri Yüksek Kurulu.