Kur’an’ın mesajlarını ihtiva eden bir çok tanımı vardır. Bu tanımlar aynı zamanda onun konularını da özetlemektedir:

Kur’an: Allah tarafından vahiy edilen,  Hz. Cebrail (a.s.) vasıtasıyla **Hz. Muhammed **(a.s.m)’e indirilen, tilavetiyle taabbud olunan/okunması **ibadet** sayılan semavî bir kitab-ı mukaddestir.

Kur’an: Allah’ın birliğini/tevhit akidesini gönüllere nakşeden, başta Hz. Muhammed(a.s.m)’in peygamberliği olmak üzere peygamberlik müessesesini akılların dikkatine sunan,  öldükten sonra insanların yeniden dirilip hesaba çekileceklerini, önceki hayatlarında bağlı bulundukları hayat felsefesi ve dünya görüşü doğrultusunda mükâfat veya ceza alacakları ahiret yurdunun varlığını vicdanın derinliklerine kazıyan, insanların Allah ile olan ilişkilerinde ibadetin, kullar ile olan ilişkilerinde ise  adaletin, kulluğun olmazsa olmaz şartı olduğunu ders veren yanılmaz ve yanıltmaz bir hidayet kılavuzuzdur.

**Kur’an: İlk emri “oku” olan, okuma-yazmayı, ilim- irfanı teşvik eden, kalem kullanmayı Allah’ın büyük bir ikramı olarak değerlendiren, Allah’ın sonsuz ilminin parıltılarını gösteren semavî bir ders kitabıdır.**

**Kur’an: Hakkı batılın üzerine salarak  onun beynini dağıtan,  Hak’tan gelen, Hak ismine dayanan, gücünü haktan alan, hak ve hakikati ders veren, Allah’ın en son  hak kitabıdır.**

Kur’an: Allah’a hamdu sena ile başlayan, mesajı bulunduğu Rabbul-alemînin Rahman, Rahîm ve din/hesap gününün sahibi olduğunu nazara vererek kullarına ümit bahşeden, yalnız Allah’a kul olmayı, sadece ondan yardım dilemeyi, dosdoğru yolda/sırat-ı müstakimde yürümek için peygamberlerin yoluna uymayı öğreten şaşmaz, şaşırtmaz bir semavî rehberdir.

Kur’an: Görünen ve görünmeyen varlıkları aynı şekilde gören, her şeyi kuşatan bir ilmin izlerini taşıyan,  gaiplerin yanında hazır bulunduğu, Allamu’l-ğuyub olan Allah’ın yerde ve göklerde tecelli eden güzel isimlerinin hikmet dolu yansımalarını açıklayıp ortaya koyan, ilahî hakikatlerin ezelî bir tefsiridir.

**Kur’an: Kâinat çapında sürekli meydana gelen kozmik ve sosyolojik hadiselerin altında yatan gizli gerçeklerin kapılarını açan büyüleyici bir anahtar, şahadet âleminin görünen yüzünün arka planında yer alan gerçekleri beyan eden  mucizevî bir lisandır.**

Kur’an: İnsanların Rablerine nasıl yalvarıp yakaracağını öğreten bir dua kitabı, hayatın hayatı olan dinin hikmet dolu talimatlarını ders veren bir hikmet kitabı,  Allah’a karşı kulluğun nasıl yapılacağını belirten bir ubudiyet/kulluk kitabı, Allah’ın emir ve tavsiyelerini ihtiva eden bir çağrı/bir davet kitabıdır.

**Kur’an: İnsanların bütün kesimlerine hitap eden, herkese kabiliyetine, meslek ve meşrebine göre ders verip akıl, kalp ve hissiyatını tatmin eden,  manevî bütün ihtiyaçlarına cevap veren, kusurdan âzâde, noksanlıktan beri, her türlü yanlışlık şaibesinden uzak pek çok kitapları ihtiva eden mukaddes bir kütüphane hükmünde bir kitab-ı semavîdir.**

**Kur’ân: Bütün âlemlerin Rabbi itibarıyla Allah’ın kelâmıdır. Onun için yediden yetmişe herkesi kamet-i kıymeti nispetinde terbiye eden ilahî mesajları ihtiva etmektedir.**

Allah’a kul, Hz. Peygamber(a.s.m)’e ümmet olmak isteyen kimselerin aldanmaz ve aldatmaz mürşidi Kur’andır.

**Bunlarla birlikte Kur’an’da belli başlı konuları şöyle sıralamak mümkün:**

Kur’anı Kerimde genel olarak insanın dünyevi ve uhrevi hayatıyla ilgili yapması gereken veya kaçınması gereken amellere taalluk eden ayetler vardır.

**1. İnanç**

İnanç esasları ile ilgili ayetler Kur’an’da önemli bir yer tutmaktadır. Çünkü iman dinin temelini oluşturmaktadır. İnan esasları 6 ana başlıkta toplanabilir. Bunlar:

**•Allah’a inanmak**

**•Meleklere inanmak **

**•Peygamberlere inanmak**

**•Kitaplara inanmak**

**•Kaza ve Kadere inanmak **

**•Ahirete inanmak**

İman’ı tarif edecek olursak Hz. Muhammed’in Allah’tan getirdiği her şeyi gönülden kabullenmek ve tasdik etmek olarak tarif edebiliriz. Dolayısı ile iman dediğimiz zaman Allah ve Peygamber kavramları karşımıza çıkar. Bu ise Kelime-i Şehadet2te belirtilmiştir. Kelime-i Şehâdet ise

“Eşhedü en lâilâhe illallâh ve eşhedü enne Muhammeden abdühü ve Rasûlüh”

(Anlamı: Ben şahitlik ederim ki Allah’tan başka ilah yoktur ve ben şahitlik ederim ki, Muhammed Allah’ın kulu ve elçisidir.)

diye ifade edilir.

**2. İbadet**

İbadet Allah’a yaklaşmak ve onun rızasını kazanmak için yapılan şeylerdir. Yüce Allah ile kullar arasındaki ilişki ibadetler ile kurulur. Başlıca ibadetler ise namaz, oruç, hac ve zekat olarak ifade edilebilir.

Cuma günü okunacak dualar Hz Ömer’in dilek duasıı

**3. Ahlâk**

Ahlâk, insanın inanç ve ibadet yoluyla, Allah ile kurduğu ilişkinin her türlü tutum ve davranışına yansımasıdır. Ahlâkın diğer bir boyutu da Allah’a olan bağlılığının samimiyet derecesini gösterir. Allah’a inanan ve ibadet eden bir müslümanın davranışları da bu yönde şekillenir. Müslüman, bu anlamda yardımsever, sorumluluk sahibi, kötülüklerden sakınan, insanlarla ilişkilerinde adaleti gözeten, kin, nefret, düşmanlık gibi kötü duygu ve düşüncelerden uzak duran kimsedir. Dinimiz ahlâka büyük önem vermiştir. Kur’an Peygamberimizin bizim için bir ahlak örneği olduğunu şöyle bildirmiştir:

“Andolsun ki, Rasûlullâh, sizin için, Allah’a ve ahiret gününe kavuşmayı umanlar için ve Allah’ı çok zikredenler için güzel bir örnektir.

Peygamberimiz de “İslâm güzel ahlaktır.” diyerek ahlâkın dindeki önemine dikkat çekmiştir.

Kur’ân-ı Kerîm ayrıca başlıca şu konuları kapsar:

**1. İtikad**

Başta Allah’a iman olmak üzere peygamberlere, meleklere, ki­taplara, kazâ ve kadere, âhirete ait önemli konular ve inançla ilgili çeşitli meseleler, Kur’an’ın kapsadığı konuların başında gelir.

**2. İbadetler**

Kur’an’da müslümanların yapmakla yükümlü bulundukları namaz, oruç, hac, zekât vb. ibadetlere dair âyetler vardır.

**3. Muâmelât**

Kur’an bir toplum un devamını sağlayan ve toplum fertleri­nin aralarındaki ilişkileri düzenleyen birtakım hükümleri kapsar. Kur’an’da alışveriş, emanet, bağış, vasiyet, miras, aile hayatı, nikâh ve boşanma gibi kişiyi ve toplumu ilgilendiren konulara dair açıklamalar ve hükümler vardır.

**4. Ukubat**

İslâm toplumunun mutluluğa erişebilmesi, bu toplum fertleri­nin, İslâm’ın koyduğu kurallara aynen uymasıyla mümkün olur. Toplumun düzenini bozan, insan haklarını ve yasakları çiğneyen kimseler cezayı hak edecekleri için Kur’an bunlarla ilgili hükümleri de kapsamaktadır.

**5. Ahlâk**

Kur’an, kişilerin dünya ve âhiret mutluluğunun sağlamasına yardımcı olmak üzere, ana babaya hürmet, insanlarla iyi geçinme, iyiliği emretme, kötülükten sakındırma, adalet, doğruluk, alçak gönüllülük, mer­hamet, sevgi… gibi ahlâkî hükümleri de kapsamına almaktadır.

**6. Nasihat ve Tavsiyeler**

İnsanlara emir ve yasaklar konusunda duyarlı olmalarını, nefislerine esir düşmemelerini, dünyayı âhirete tercih etmemele­rini, dünyada imtihana çekildiklerini hatırlatan, çeşitli tehlikelerden koruyan nasihat ve tavsiyeler de Kur’an’ın içerdiği konular arasındadır.

**7. Va‘d ve Vaîd**

Allah’ın emirlerine boyun eğip yasaklarından kaçınan­ların cennetle mükâfatlandırılacaklarına, buyruklarını terkedip yasaklarını çiğneyenlerin cehennemle cezalandırılacaklarına dair Kur’an’da pek çok âyet bulunmaktadır.

**8. İlmî Gerçekler**

Kur’an, insanlığa gerekli olan ilmî gerçeklerin ve tabiat kanunlarının ilham kaynağını teşkil eden âyetleri de kapsamaktadır. Kur’an, bu ilmî gerçeklerden bir pozitif bilim kitabı gibi bahsetmek yerine insanları, âlemin yaratıcısının kudret ve büyüklüğünü düşünmeye, Allah’ın nimetlerini anarak O’nu yüceltmeye teşvik eder.

**9. Kıssalar**

Kur’ân-ı Kerîm önceki ümmetlerle, peygamberlerin hayatın­dan da söz eder. Ancak bunları bir tarih kitabı gibi değil, insanların ibret alacakları bir üslûp ile anlatır.

**10. Dualar**

İnsan yapacağı işlerde sürekli Allah’ın yardımına muhtaç ol­duğu için Kur’an’da çeşitli dualar da yer almıştır.

ilimrehberi.com
sorularla islamiyet