Evde Köpek Beslemek Helal Mi?

0

BEĞENDİM

0

ibadetler ve Temizlik Açısından Dikkat Edilmesi Gerekenler

Köpek Beslemek Caiz midir? (Ev ve Güvenlik Amaçlı Kullanım)

Köpeklerin Tarihî, Kültürel ve Fıkhî Yönleri

Köpeğin Genel Özellikleri; Köpek, et yiyiciler grubunun köpekgiller familyasından evcil bir hayvandır. Hayvanlar içerisinde insana en yakın olan köpek, aynı zamanda hayvanların en zeki olanlarından biridir. Köpeğin gebelik süresi dokuz hafta olup bir batında altı ile on arasında yavru doğurur. İki yüz elli kadar çeşidi vardır. Köpekler kullanılışları bakımından koruyucu köpekler, av köpekleri, iş köpekleri ve süs köpekleri olarak bir tasnife tabi tutulabilir. İnsanlara bağlılıkları ile bilinirler. Köpekler, evleri korumak için kullanıldığı gibi, savaşlarda da onlardan istifade edilmiştir. Ancak en çok avcılıkta kullanılmaktadırlar.

Tarihsel ve Kültürel Önemi:

Eski Mısır’da köpek kutsal sayılırdı. Onlar için mezarlıklar yapmışlar ve buraları birer kutsal mekân edinmişlerdi. Putperest Türklerde köpek kutsal sayılan hayvanlar arasında idi. On iki hayvanlı Türk takviminde yıllardan biri köpek yılıdır.

Köpek Beslemenin Fıkhî Hükmü; Av, ziraat, sürü, ev bekletme gibi sebeplere dayalı olarak köpek beslemenin caiz olduğu konusunda ulema ittifak etmiştir. Ancak hırsız korkusu gibi zaruri bir sebep olmaksızın evde bulundurulmasını hoş karşılamamışlardır (İbnü’l-Hümâm, Fethu’l-Kadîr, VI, 246; İbn Âbidin, Reddü’l-Muhtâr, V, 226-227). bir hadisi şerifte Peygamber efendimiz (s.a.v) şöyle buyurur:

قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «مَنْ اتَّخَذَ كَلْبًا إِلَّا كَلْبَ صَيْدٍ أَوْ مَاشِيَةٍ نَقَصَ مِنْ أَجْرِهِ كُلَّ يَوْمٍ قِيرَاطَانِ».

“Av, tarla, bahçe, sürü köpekleri müstesna olmak üzere, köpek besleyen kimsenin sevabından her gün bir miktar eksilir.” (Buhari, Zebaih, 6; Müslim, Müsakat, 56-58)

Meleklerin Eve Girmemesi; Hz. Peygamber (s.a.s.), içinde köpek bulunan eve meleklerin girmeyeceğini haber vermiştir (Buhârî, Bed’ü’l-halk, 7,17).

إِنَّ الْمَلاَئِكَةَ لاَ تَدْخُلُ بَيْتًا فِيهِ كَلْبٌ وَلاَ صُورَةٌ

“Melekler, içinde köpek veya resim bulunan eve girmezler.” (Buhârî, Bed’ü’l-halk, 7,17)

Meleklerin Eve Girmemesi Meselesinin İzahı

Hz. Peygamber’in (s.a.s.) köpeklerin bulunduğu eve meleklerin girmeyeceğine dair hadisi, daha çok rahmet ve bereket melekleri için geçerlidir. Bu hükmün temelinde, köpeklerin temizlik açısından taşıdığı riskler, köpek salyasının necis kabul edilmesi ve manevi atmosferi bozabilecek unsurlar taşıması gibi gerekçeler bulunur. Ayrıca köpeklerin genellikle bekçilik, avcılık veya korunma gibi amaçlarla dış mekânda beslenmesi gerektiği düşünülerek, ev ortamında gereksiz köpek besleme alışkanlığının sınırlandırılması amaçlanmıştır.

Burada belirtilen “meleklerin girmemesi” durumu, Allah’ın rahmet meleklerinin manevi bir atmosferi temsil ettiği, köpeklerin ise bu atmosferi bozabilecek unsurlar taşıdığı düşüncesine dayanır. Ancak bu hüküm, vahiy melekleri (Cebrail gibi) için değil, daha çok rahmet ve bereket getiren melekler için geçerlidir.

Bu yasaklama, köpeklere düşmanlık etmek veya onları tamamen dışlamak anlamına gelmez. Zira İslam, avcılık, bekçilik ve tarla koruma gibi zaruri ihtiyaçlar için köpek beslenmesine izin vermiştir. bu zaruretler için beslenen köpeğin bakım ve beslenmesi, bu günkü modern ifade ile sağlık kontrolleri vs. yapılınca bir çok riskin ortadan kalktığı aşikardır. hatta bu gün bir çok köpeğin sokaktan hiç bir şey yemeden veya yedirilmeden evden beslendiği, hijyeninin tam sağlandığı düşünülürse, meselenin haram değil belki mekruh olduğu söylenebilir.

Ayrıca köpeklerin susuz kalması veya kötü muameleye maruz bırakılması kesinlikle yasaklanmıştır.

Sonuç olarak, bu hadis, köpeklerin temizlik, sağlık ve manevi atmosfer üzerindeki etkilerine dikkat çekmekte; Müslümanların hayatında temizlik ve manevi huzurun korunmasını amaçlamaktadır. Bu bakış açısı, İslam’ın hem maddi hem manevi temizlik anlayışını bütüncül bir şekilde ele aldığını göstermektedir.

Necaset Meselesi Fukaha, köpeğin artığını necis saymış ve yaladığı kabın yedi defa yıkanmasını gerekli görmüştür (Azîmâbâdî, Avnu’l Mabûd, I, 135).

إِذَا وَلَغَ الْكَلْبُ فِي إِنَاءِ أَحَدِكُمْ فَلْيَغْسِلْهُ سَبْعَ مَرَّاتٍ أُولَاهُنَّ بِالتُّرَابِ

“Köpek sizden birinin kabından içerse, onu yedi defa yıkasın; ilkini toprakla yapsın.” (Ahmed, Buhari, Müslim)

Hanefî Mezhebine Göre Hanefîler ve bir grup İslâm bilgini, kendisinden yararlanılması şer’an serbest olan köpeğin alım satımını ve satışından elde edilecek paradan istifadeyi câiz görürler. Hanefî mezhebine göre köpeğin kendisi necis değildir. Ancak salyası ve ağzı necistir. Köpek bir kabı yalarsa, bu kabın üç defa yıkanması veya çok iyi bu gün ki ifade ile en üst sıcaklık ve hijyenle yıkanması gerekir.

Köpeğin avlanma, tarla koruma ve sürü bekleme gibi amaçlarla beslenmesine izin verilmiştir.

AVLANANA KÖPEĞİN ISIRMASI YANİ YEME MAKSADI OLMADAN TUTUP GETİRDİĞİ HAYVANLARA DA SALYASININ BULAŞTIĞI AMA BUNA RAĞMEN GEREKLİ YIKAMA VE PİŞİRMEDEN SONRA YENMESİNİN CAİZ OLMASI GÖSTERİYOR Kİ ESAS OLAN KÖPEĞİN SOKAK KÖPEĞİ OLMAMASI, HİJYEN VE EĞİTİMİNİN OLMASI. EĞER BU ŞARTLARI SAĞLIYORSA EVLERİNDE VEYA İNSANLARIN YAŞADIĞI ORTAM DA KÖPEK SAHİPLENENLER BELKİ YAPTIKLARI MASRAFTAN DOLAYI BİR MEKRUH FİİL İŞLEMİŞ OLURLAR.

Malikî Mezhebine Göre Malikî mezhebine göre köpek mutlak olarak temiz kabul edilir. Ancak ağzını bir kaba soktuğunda, meşhur görüşe göre bu kap yedi defa yıkanmalıdır. Eğer köpek sadece ayağını soksun ya da diliyle kaba dokunsun, yıkamak gerekmez.

Zararlardan Sorumluluk İslâm hukuk doktrininde, hayvanların kendiliğinden verdiği zararların tazmini gerektirmediği ilke olarak benimsenmişse de, saldırgan köpeklerin başkalarına zarar ve ziyan vermemesi için, sahiplerinin gerekli önlemleri alması gerektiği açıktır. Bu hayvanların isırması, saldırması sonucu meydana gelen zararlardan, kusur ve ihmallerinin bulunması oranınca sahipleri sorumlu tutulurlar.

Sağlık Açısından Değerlendirme Kuduz, köpeklerin yalnız ısırmasıyla değil, salyasının bulaşmasıyla da sirayet edebilir. Ayrıca köpeklerden insanlara geçebilen Ekinokok gibi hastalıklar da İslam’da ki bu titizliğin nedelerindendir.

5. Sonuç ve Öneriler

• İslâm hukukunda köpeklere yaklaşım, fayda ve zararın dengeli bir şekilde değerlendirilmesi esasına dayanmaktadır. İhtiyaç halinde köpeklerden yararlanılabileceği kabul edilmekle birlikte, gereksiz ve keyfi beslemenin çeşitli sakıncalar taşıdığı belirtilmiştir. Hem insan sağlığını hem de sosyal ilişkileri korumayı amaçlayan bu yaklaşım, İslâm’ın bütüncül bakış açısını yansıtmaktadır.
• Köpeklerin fıkhî hükümleri, ihtiyaç ve zaruret durumlarına göre şekillenmiştir. Zaruret olmadan köpek beslemek uygun görülmemiş; av, tarla, sürü gibi amaçlar için izin verilmiştir.
• Ancak namaz ve ibadetlerin kabulü için ortamın temizliğine dikkat edilmesi gerektiği unutulmamalıdır.
• Güvenlik gibi zaruri bir ihtiyaç olduğunda köpek beslemek caizdir.
• Köpek, mümkün olduğunca dış mekanda tutulmalı ve evin içinde serbestçe dolaşmasına izin verilmemelidir.
• Köpeğin ağzı veya salyasının değdiği yerler iyice yıkanmalı.
• Köpeğin bulunduğu ortamın temiz olduğundan emin olunursa, namaz ve diğer ibadetler geçerlidir.
• Evde köpek beslemek ihtiyaç dışı bir amaçla yapılmamalıdır.

İslam, hayatın her alanında dengeyi ve zaruret durumlarında kolaylığı esas almıştır. Bu nedenle ihtiyaç durumları doğru bir şekilde değerlendirilmeli ve dini kurallara uygun hareket edilmelidir.

Dipnotlar

1. Hanefî Mezhebi: İslâm hukukunda önemli dört mezhepten biri olup, Ebu Hanife tarafından kurulmuştur.
2. Necis: İslâm hukukunda dinen pis kabul edilen şeylerdir.
3. Kuduz: Köpeklerden insanlara bulaşabilen, ölümcül sonuçlar doğurabilen bir hastalıktır.
4. Koruyucu Hekimlik: Hastalıkları önleyici tedbirler almayı amaçlayan tıbbi uygulamalar bütünüdür.

“Allah en iyisini bilir.”