Kâinatta kusursuz bir denge, bir ahenk var ve bunun mimarı ise hiç şüphesiz bu mükemmel tasarıma hayat veren ve bunu devam ettiren Hayy ve Kayyum Allah’tır.. Öyle bir kusursuz denge ki, bir yaprağın kıpırdayışı, düşmesi ( bir müziğin ritmini sağlayan notalar gibi) kâinat mûsikîsinin notaları mesabesindedir. Mesela üzerinde yaşadığımız şu âlem güneşten %1 oranında uzak ya da %5 oranında yakın olsaydı, bu hassas terazi bozulur ve âlemimiz üzerinde yaşanılacak, dostlarımız ve yakınlarımız ile ünsiyet ettiğimiz bir yer olmaktan fersah fersah uzak olacaktı.

Bir kelebeğin kanat çırpışı dâhi şu hassas teraziye bir misâldir. Fizik teorisyenlerinin dilinden düşürmediği bir teori var.. kaos teorisi. Teorilerini bir kelebeğin kanat çırpışı ile açıklamaktalar. “Çin’deki bir kelebeğin kanat çırpışı ABD’de bir fırtınaya sebebiyet verebilir.”

Bir de kelebek etkisiyle yakından ilişkili olan ve fizikçilerin kullandığı bir kavram var.. o da entropi. Yani herbir şeyin düzensizliğe doğru gidişidir. İnsan, ise en güzel misalidir bu entropi gerçeğinin. Bediüzzaman Hz.lerinin de ifade ettiği gibi “Senin vücudun taştan, demirden değildir. Belki daima ayrılmaya müsait muhtelif maddelerden terkip edilmiştir…”

Evet insan sadece maddeden müteşekkil değil, asıl ruhun varlığıdır insanı ehemmiyetli kılan. Bu sebeple fizikçiler gibi sadece maddî boyutuyla ele almamak gerek bu gibi teorileri, bir adım daha öteye giderek manevî bir bakış açısıyla irdelemek meseleyi daha bir anlaşılır kılacaktır.

Bu kaos teorisine göre küçük bir hadisenin çok büyük hadiseler sebebiyet vereceğidir. Bir kibrit çöpünün bir fitili ateşlemesiyle büyük bir infilaka yol açması gibi bir yerin ahalisinin yaptığı bir cürümle yeryüzünde meydana gelen fesat.. çünkü insan kendi yuvası ile alakadar olduğu gibi şu âlem ile de alakadardır. Ruhunda bir kabz hâlinin kendi ailesinde tesir icra ettiği gibi kâinata dahi tesir edebiliyor. Bir ferdin bozulmasına müsaade ederek, bütün bir insanlık bu fesada müşterek halde katılır. Ve böylece tahrip birken milyon olur. Çünkü fenalığa meyilli bir insan, fenalıklar içinde bocalayıp durur. Çıkamadığı bataklıktan bir ışık arar da bulamaz. Maruz kaldığı bu haletten çıkış bulamayınca, kelebek etkisiyle diğer insanlarda tesirini icra eder.. ve musibetin umumi olmasıyla beraber içindeki bu haletin verdiği elem tahfif olur. Ama halbuki netice; bitmek tükenmek bilmeyen bir âfete dönüşür. Bir tek insanla başlayan bir bozulma bütün bir âlemi içine alır. Şu ayet-i kerimenin bize bu tahripten haber vermesi gibi:

“Rahman’a çocuk isnat etmelerinden dolayı neredeyse gökler çatlayacak; yer yarılacak ve dağlar toz duman olacaktı…” Meryem Sûresi-90-91… şu âyetin bize verdiği hakikati Bediüzzaman Hz.ler ne güzel ifade eder.. O’na sorulur: “Bir fasıkın fıskıyla arzın müteessir olması akıldan uzaktır.”.. bu suale mukabil enfes cevabı hakikati şöyle ifade eder:

Almanya vize başvuru Amaçları

“Madem ki arzda nizam var; muvazene de olmalıdır. Hatta nizam, muvazeneye tabidir. Binaenaleyh, bir makinenin dişleri arasına küçük birşey düşerse, makine müteessir olur, belki faaliyeti de durur. Veya faraza iki dağ bir teraziyle tartılırken, terazi muvazi olduğu vakit bir gözüne bir ceviz ilave edilirse, müvazenesi bozulur. Dünyanın da manevi nizam makinesi böyledir. Mütemerrid bir fasıkın fıskı, arzın muvazene-i maneviyesinin bozulmasına vesile olabilir.”

Ve tabi kâinatta var olan bu bütün hadiseler, zerreden süreyyaya kadar herşey adetullahtandır. Allah’ın kudret ve tekvini dahilindedir. “Biz dilemedikçe yeryüzünde bir yaprak bile kıpırdayamaz” meâlindeki ayet bu gerçeği ifade etmekte.. çünkü herşey O’nun meşietine, dilemesine bağlı. Kelebek etkisi dediğimiz hadisenin kendisi de Allah’ın dilemesine bağlı. Ama fenalıklara gelince hep yapıp ettiklerimizden. Cüz’i bir irade… bir kibrit çöpü gibi.. ama tahribat büyük.. çünkü tahrip kolaydır.

Kâinatta şahid olduğumuz bu bozulmalar bir düzensizliğe gidiş olduğunu gösterse de, bu entropiye karşı da bir direnişin olduğunu unutmamak gerek. Güz mevsiminde yaprakların bir bir dökülüşü ile ardından gelen bir kış bize bir entropinin varlığını hissetirse de ardından gelen bir bahar bu entropiye karşı direnişi muştular.. nasıl ki; kışın ardından bir bahar var, elbette şu dünya kışının ardından bir ahiret baharı vardır.. inanan için de öyle inanmayan için de öyle.. çünkü mutlak yokluk cehennemî bir azaptan daha şedittir. Lakin bilinmeli ki bu entropi ve entropiye karşın direniş bir elmanın iki yarısı gibidir.. kâinatta var olan düzenin parçası..