Kadınların Namazdaki Tesettürü ve Namaz Esnasındaki Farklılıklar

0

BEĞENDİM

0

Gerek Kur’an’ın gerekse Sünnet’in kadınların tesettürüne özel bir önem atfettiği, İslamî ilimler açısından kabul görmüş bir gerçektir. İslam, kadınların tesettürlü olmalarını farz kılarken, namazda da bu tesettürün önemli bir yeri bulunmaktadır. Namazda kadınların bazı hareketlerinin erkeklerden farklı olması, bunun bir sonucudur. Çünkü tesettürlü bir kadının, Rabbinin huzurunda bu noktaya daha fazla dikkat etmesi beklenmektedir.

İbn Hibbân (ö. 354/965), kadının evinde en gizli mekânda kıldığı namazın diğerlerine göre daha sevaplı olduğunu ifade eden hadisi naklettiği babın başlığını şu şekilde koymuştur: “Kadının Namazı Ne Kadar Gizli/Örtülü Olursa, Ecrinin de O Kadar Büyük Olacağı” (İbn Hibbân, es-Sahîh, 4/98). Bu, kadınların namazda tesettürlerine ve gizliliklerine verdikleri özenin, Allah katında ne kadar değerli olduğunu vurgulamaktadır.

Kadının Namazındaki Gizlilik ve Derli Topluluk

Birçok hadiste, kadının namazının nasıl olması gerektiğine dair belirgin açıklamalar bulunmaktadır. İbn Abbâs (r.a)’a kadının namazının nasıl olması gerektiği sorulduğunda, “Derli toplu ve gizli” cevabını verdiği rivayet edilmiştir. (Ebû Dâvûd, 1/195).

Namazın Rükünlerinde Kadın ile Erkek Arasındaki Farklar

Namazın rükünlerinde, kadın ve erkek arasında temelde hiçbir fark yoktur. İftitah tekbiri, kıyam, kıraat, rükû, secde gibi namazın farz ve rükünleri, erkek için de kadın için de geçerlidir. Ancak bazı şekli farklılıklar söz konusudur. Bu farklılıklar, kadının tesettürüne uygun olarak yapılır ve dinî kaynaklarda bu hususa dikkat edilmiştir.

1. İftitah Tekbiri (Namaza Başlama)

Kadınların namaza başlarken ellerini nereye kadar kaldırmaları gerektiği konusunda bazı rivayetler bulunmaktadır. Sahabe’den Vâil b. Hucr (r.a) tarafından nakledilen bir rivayete göre, kadınlar, namaza başlarken ellerini sadece omuzlarına kadar kaldıracaklardır. (Ebû Dâvûd, 1/145). Ancak bu rivayetin senedindeki Ümm Yahya bint Abdilcebbâr isimli şahıs hakkında yapılan eleştiriler, bu rivayeti zayıf kılmaktadır. (el-Heysemî, Mecmau’z-Zevâid, 2/117).

Fakat, Ümmü’d-Derdâ (r.anha) ve Atâ (ö. 114/732), ez-Zührî (ö. 742) gibi isimlerden gelen fetvalar, bu uygulamanın doğru olduğuna işaret etmektedir. (İbn Ebî Şeybe, el-Musannef, 1/302). Bu da gösteriyor ki, kadınların iftitah tekbiri sırasında ellerini kulaklarının değil, omuzlarının hizasına kadar kaldırmaları gerektiği bir geleneksel uygulamadır.

2. Kıyam (Namazda Ayakta Durma)

Kadınların, namazda kıyamda ellerini nasıl bağlayacakları konusunda herhangi bir sahih rivayet yoktur. Ancak, bazı alimler, kadınların ellerini göğüslerinin üstünde bağlamalarını önerir. Bu, kadının tesettürüne uygun bir şekilde hareket etmesi için önerilen bir yaklaşımdır. (el-Beyhakî, es-Sünenu’l-Kübrâ, 2/221).

3. Rükû (Namazda Eğilme)

Kadınların rükûda kollarını fazla açmamaları gerektiği, tesettüre uygunluk ilkesine dayandırılarak belirtilmiştir. Erkeklerin rükûda kollarını yayarak açmalarından farklı olarak, kadınların daha toplu bir şekilde rükû etmeleri beklenir. Ancak bu konuda da Efendimiz’den (s.a.v) kesin bir rivayet yoktur. (el-Beyhakî, es-Sünenu’l-Kübrâ, 2/222).

4. Secde (Namazda Yere Kapanma)

Kadınların secdede nasıl hareket etmeleri gerektiğine dair bazı rivayetler bulunmaktadır. Bu rivayetlerden birinde, Efendimiz (s.a.v) kadınlara, secdeye kapanırken “bacaklarını bir araya koymalarını” ve karnını uyluklarının üzerine koymalarını söylemiştir. (el-Beyhakî, es-Sünenu’l-Kübrâ, 2/223). Bu rivayet, zayıf olmakla birlikte, İmam Ebû Hanîfe (ö. 767) ve Hz. Ali (r.a) (ö. 661) gibi İslam alimlerinin görüşleriyle desteklenmiştir. İmam Ebû Hanîfe, kadınların secde ederken uyluklarını toplamasını ve karnını uyluklarına yapıştırmasını uygun görmüştür. (İbn Ebî Şeybe, el-Musannef, 1/303).

Bir başka rivayette ise, kadınların secde esnasında karnını ve kalçasını yukarı kaldırmaması gerektiği belirtilmiştir. (İbn Ebî Şeybe, I, 302). Bu tarz secde pozisyonu, hem tesettür hem de gizlilik ilkesine dayalı olarak şekillendirilmiştir.

5. Teşehhüd (Oturuş)

Kadınların teşehhütte nasıl oturacaklarına dair sahih bir rivayet bulunmamakla birlikte, bazı ulema, kadınların daha toplu bir şekilde oturmalarını ve bacaklarını açmamalarını tavsiye etmiştir. Bu, kadınların tesettürüne uygun bir oturuş biçimidir.

Kadının Namazı ve Tesettür İlkesi

el-Beyhakî (ö. 1066), kadınların namazının erkeklerden farklı olduğu yerlerin, tesettüre riayet amacıyla olduğunu belirtmiştir. Kadın, her durumda kendisi için tesettüre en uygun hareketi yapmakla mükelleftir. (el-Beyhakî, es-Sünenu’l-Kübrâ, 2/222).

Sonuç

Kadınların namazdaki tesettürüne dair uygulamalar, hem Kur’an’ın hem de Sünnet’in rehberliğinde şekillenmiştir. Bu kurallar, kadının namaz esnasındaki hareketlerini daha gizli, toplu ve tesettüre uygun hale getirmeyi amaçlamaktadır. İslam, kadının tesettürüne büyük bir değer verirken, namazda bu hususa özel bir dikkat gösterilmesi gerektiğini vurgulamaktadır. Bu şekilde, kadınlar, Rabbinin huzurunda daha gizli ve huzurlu bir şekilde ibadet edebilirler.