İslami Finansın Çelişkili İşlemi mi, Alternatif Bir Çözüm mü?

0

BEĞENDİM

0

Teverruk Nedir?

Teverruk, sözlükte “basılı dirhem” anlamına gelirken, zamanla altın ve kâğıt para taleplerini de kapsamıştır. Fıkıhta, bir malı vadeli alıp peşin olarak düşük fiyata satarak nakit elde etme işlemidir. Hanbelî mezhebinde bir terim olarak geçen teverruk, diğer mezheplerde genellikle bey‘u’l-îne kapsamında değerlendirilir. Bu işlem, faizsiz finans kurumlarında nakit ihtiyaçları karşılamak için kullanılır. Ancak bazı âlimler, faize benzer yapısı nedeniyle teverrukun caiz olmadığı görüşündedir. Hisse senedi alım rehberi

Banka Teverruku

Günümüzde faizsiz bankacılık uygulamalarında banka teverruku veya munazzam teverruk adı verilen yöntem, paraya ihtiyacı olan kişinin bankaya başvurmasıyla başlar. Banka, malı vadeli olarak satar, ardından peşin fiyata üçüncü bir kişiye satarak müşterisine nakit sağlar. Bu tür uygulamalarda malın fiziksel varlığı ve bankanın vekâlet rolü gibi şartlar önemlidir. Ancak bu yöntemin faize benzerliği ve ekonomik katkı sağlamaması nedeniyle birçok âlim tarafından eleştirilmekte ve caiz görülmemektedir.

Hükmü ve İhtilaflar

Kur’an’da faizin haram kılınması (Bakara 2/275) ve sahih hadislerle desteklenen yasaklar nedeniyle, teverrukun faizi gizlemek amacı taşıdığı öne sürülür. Bankalar tarafından uygulanan teverruk genellikle hileli bir işlem olarak değerlendirilir. Örneğin, 2007’deki toplantılarda, teverruk işleminin faizli îne satışına benzemesi sebebiyle caiz olmadığı ifade edilmiştir.

Sonuç

Teverruk işlemleri, İslami finans ilkelerine uygunluk açısından tartışmalı kabul edilir. Uygulamada alınan tedbirlerin teverruku yalnızca şekli bir işlem haline getirdiği ve faizsiz finans kurumlarının itibarını zedelediği eleştirilmektedir.

“Iyneh” Satımı ile “Teverruk” İşlemleri Arasındaki Farklar ve Uygulama Kriterleri

Caiz olmayan “ıyne” satımı ile caiz olan “teverruk” arasındaki temel fark, vadeli satın alınan malın geri satış şekliyle ilgilidir. “Iyneh” satımı caiz olmayan bir uygulamadır, ancak “teverruk” zaruret durumlarında caiz kabul edilen bir yöntemdir.

Katılım bankalarının, teverruk işlemini yalnızca zor durumda olan ve zaruret halinde ihtiyaç duyan müşterilere uygulamaları gerekmektedir. Bu işlem, belirli finansal sıkıntıdaki kişiler için bir çözüm sunar.

Mecelle’nin 32. maddesi, önemli ihtiyacın zaruret sayılacağını belirlemiştir. Bu tür işlemler, sadece zaruret halinde kullanıldığında caiz sayılmaktadır.

Katılım bankacılığının ve kooperatifçiliğin desteklenmesi, faizsiz finansman çözümleri sağlanması önemlidir. Ayrıca, karz-ı hasen kurumu gibi alternatif finansman yöntemleri ile insanlarımızın sıkıntıları giderilebilir.