Hadis Metinlerini Değerlendirme Esasları

Hadis Metinlerini Değerlendirme Esasları

Bir **hadis** metninin değerlendirilmesi, her şeyden önce, onun sahih, zayıf veya uydurma olup olmadığını tesbit edilmesi manasında anlaşılmalıdır. Nitekim tabiiler döneminde isnadın ilk defa hadis rivayetinde kullanılmıştır.

**İSNAT**: **Hadis** rivayet eden rȃvilerin hallerinin bilinmesini gerektiren bir sistem olması dolayısıyladır ki bu sayede hadislerin sahih olanlarını, zayıf ve uydurma olanlarından ayırmak mümkün olabilmiştir. Bu bakımdan bir **hadis**in sıhhati önce o hadisi rivayet eden rȃvilerin güvenilir olup olmamaları ile yakından ilgilidir. Ancak bir hadisin doğruluğunu tespit edebilmek için, isnat araştırmasına girmeden önce, sahih** hadis**leri uydurma olanlarından ayırmaya yarayan bazı esasları göz önünde bulundurmak gerekir. Bu esaslar göz önünde bulundurulmakla **hadis**in ilk ve en önemli değerlendirilmesi yapılmış olur. Bu esasları söyle sıralayabiliriz:

1-Sahih **hadis Kur’ȃn**’a ve sahih olan **sünnet**e aykırı olmaz.
2-Sahih **hadis** akla aykırı değildir.
3-Sahih **hadis**in sözlerinde ve manasında bozukluk yoktur.
4-Sahih **hadis** tarihi olaylara ters düşmez.
5-Herkesin görmesi ve bilmesi gereken önemli bir olayı aksettiren sahih **hadis**in rȃvisi tek kalmaz.
6-Sahih **hadis** küçük bir iyiliğe karşılık abartılmış büyük mükâfatlar veya sevaplar vadetmez.

**SAHİH HADİSLERİN ÖZELLİKLERİ **
1-Sahih **hadis** rȃvileri adildir: Bir rȃvinin ȃdil olması onun adalet sıfatına sahip olması demektir. Kısaca adalet gerçek bir mümin ve müslüman olan kişinin sıfatıdır.

2-Sahih **hadis**in rȃvileri zabittir: Zabt, işitilen bir şeyi aradan uzun yıllar geçmiş olsa bile hiçbir kelime unutmadan veya kelimelerinde hiçbir değişiklik yapmadan işitildiği şekilde hatırlayabilme gücüdür.

3-Sahih **hadis**in senedi muttasıldır. Senedin muttasıl olması demek, onda bir kopukluk olmaması demektir. Senedine rȃvisi düşmüş olan hadisler, düşen rȃvinin adȃlet ve zabt yönünden hali(durumu) bilinmediği için, zayıf sayılır.

4-Sahih **hadis** şâz değildir. **Hadis** ilminde şâz, rȃvinin, aynı **hadis**i rivayet eden başka rȃvilere aykırı düşmesi ve bu rivayetinde tek kalmasıdır. Bu rȃvi güvenilir olsa bile sayıca çok olan diğer güvenilir rȃvilerin rivayetleri tercih olunduğu için tek kalan rȃvinin hadisi şâz sayılır ve hadis terk edilir.

5-Sahih hadis muallel değildir. **Hadis** ilminde muallel gizli bir kusur demektir ve bu kusur anlaşılmadığı sürece hadisin sahih olduğu sanılır ve sahih olarak rivayet edilip kitaplara girer.
Fakat birgün o illet, bir hadis imamı tarafından tespit edilince hadis sahih bir kitapta yer almış olsa bile muallel bir hadis olur.
 

Enes AYDIN( enes.aydin@bedirhaber.com )

YORUM ALANI

Yorum Yok
YASAL UYARI! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, pornografik, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen kişiye aittir.