Türkiye’de çeşitli dinamiklere bağlı olarak orta çıkan etnik farklılıkla ilgili problemin bazen bölgeye isnat edilerek “güneydoğu meselesi” adıyla anılması bir belagat kuralı olarak (zikr-i mekan, kasd-ı mekandakiler) uygunsa da doğruluğu tartışmaya açıktır. Zira bütün bölgeler fiziki bir gerçeklik olarak ilahîdir ve özünde temizdir, masumdur. Aynı şekilde problemin etnik farklılığın ismi zikredilerek “Kürt meselesi” şeklinde anılması da teolojik olarak tartışmaya açıktır. Zira etnik yapılar da fıtri gerçeklik olarak ilahîdir ve özünde temizdir, masumdur.

İster bölgeye nispetle, ister doğrudan probleme atıfla anılsın, ülkemizde etnik farklılığa ilişkin problemler
hem müslüman olarak hem bu ülkenin vatandaşı olarak hepimizi yakından ilgilendirmekte ve derinden üzmektedir. Burada temel soru şu olmak gerektir: Bu ülkenin kurumları, özellikle bu kurumlardan biri olarak Diyanet İşleri Başkanlığı bu konuda uhdesine düşen görevleri yapmış mıdır, yapmakta mıdır?

Diyanet, altını çizerek ifade etmek gerekir ki, bu konuda öncelikle sorgulanması gereken bir nitelik taşımaktadır. Zira Diyanet yasal olarak, anayasanın ilgili maddesinde (md. 136) belirtildiği gibi “milletçe dayanışma ve bütünleşmeyi sağlamak” ile yükümlü olduğu gibi, konumu dolayısıyla İslamın “birlik ve sosyal dayanışmayı” emreden onlarca çağrısını da topluma duyurmak ve –imkanlarına göre- hayata geçirmeye çalışmakla da yükümlüdür.

Şimdi soruyu tekrarlamak gerekiyor (kuşkusuz bu soru her kurum için olduğu gibi her birey için de geçerli ve hatta gereklidir): Diyanet bu konuyla ilgili görevini yapmış mıdır, yapmakta mıdır?

Eğer bu konudaki görev “İslam’da ırkçılığın olmadığını, bütün müslümanların kardeş olduğunu” vb. söylemekten ibaretse Diyanetin görevini büyük ölçüde yaptığını, yapmaya çalıştığını ifade etmek mümkündür. Eğer bu konudaki görev en genel anlamda, “ihkâk-ı hak” ya da adalet temelli davranmak, yapılanmak, insan kaynaklarından eğitim kurumlarına kadar çok yönlü tutum sergilemektir, denirse Diyanetin hem takdire şayan anlayış ve uygulamaları bulunduğunu hem de bir o kadar geliştirmeye açık yönlerinin olduğunu belirtmek gerekir.

Bir defa Başkanlık insan kaynakları açısından sağlıklı stratejiler geliştirmiş ve uygulamıştır. Hangi kademede istihdam edilecek olursa olsun ve hangi bölgede görev yapacak olursa olsun Başkanlık eleman alımını (diğer kamu kurumlarında olduğu gibi) ehliyet ve liyakat esaslı yapmıştır. Öte yandan bölgede görev yapacak insanların daha nitelikli hizmet üretmesi için –liyakati sağlamak şartıyla- o bölge insanı olmasına dikkat etmiş, görevlilere bölge insanının din anlayışını dikkate alma konusunda hizmet içi eğitim vermiş, “melle projesini” hayata geçirmiş, bölge insanının mezhebî hassasiyetleri çerçevesinde hutbe ve vaazlar hazırlatmış, Şafîî ilmihali neşretmiştir vs.

Ancak Diyanet toplumda ve belli oranda bazı kurumlarda “ırkçı, milliyetçi, ötekileştirici” söylem ve uygulamaları azaltma, hürriyetçi/özgürlükçü düşünce ve tutumları destekleme ve besleme konusunda eksiklikler içinde olmuştur. Daha açık ifadeyle Diyanet “ihkâk-ı hak” konusunda zayıf kalmıştır. Zira –haklı olarak- insanlar dile ve retoriğe değil fiiliyata ve uygulamalara bakmaktadır.

Almanya vize başvuru Amaçları

İhkâk-ı hak ya da adalet, Kur’an-ı Kerim’in en temel konularından biri olduğu gibi Hz. Peygamber’in de (s.a.s) en temel misyonundan birisini teşkil etmiştir. Diyanet söz konusu meseleyle ilgili olarak, özellikle şu üç konuda işlev ortaya koyabilir:

a) İdeolojik kimliğe bürünmemiş, temiz, samimi Kürt kardeşlerimizin kendi kimlik ve kültürüne ilişkin talep, arzu ve beklentilerini sağlıklı şekilde belirlemek, -hakkaniyet çerçevesinde- bu taleplerin yanında olmak, bu taleplerin hukuki zemin içinde gerçekleşmesi için devlet kurumları nezdinde çabalamak, katkılar sağlamak,

b) Yine samimi, her çeşit angajeden uzak, masum Kürt vatandaşlarımızı inciten her türlü söz, bakış ve uygulama ile mücadele etmek; örneğin tek taraflı ve ırkçı söylem yerine “Anadolu insanı” tabirini öne çıkarmak, bu konuda ders kitapları dahil tashih edilmesi gereken her şeyi tashih ve tadile çalışmak, yine bu alanda kamu ve sivil alanda atılacak adımları belirlemek ve gerçekleşmesi için önayak olmak,

c) Adalet ve hakkaniyet içinde Kürt toplumunun taleplerinin karşılanmasına dönük çabaları sürdürürken, yine aynı samimiyet ve hakkaniyet içinde toplumsal dayanışmayı dinamitleyen, masum kamu personelini katleden her türlü şiddet ve cinayete karşı mücadele etmek, bunları yapanların yanında, bu zulme rıza gösterenlerin de ebedi nâra düçar kılınacaklarını söylemek, toplumu bu konuda sürekli uyarmak, bilinçlendirmek.

Görülüyor ki İslam dünyası büyük bir cendereden geçiyor. Irak, Suriye ve Yemen’de iç savaş devam ediyor. Mısır’da askeri darbe iş başında bulunuyor. Arap baharı kısmen Tunuz hariç bora ve fırtına getirdi. Hint alt kıtasında huzursuzluklar sürüyor. Ne yazık ki Türkiye’miz de bir “kardeş kavgası”nın içine sokulmak isteniyor. İçinde yaşadığımız bu global çağda herkesin dikkatli olması, her kurum ve kuruluşun, dahası her toplum kesimi ve bireyin azami duyarlılık göstermesi gerekiyor. Ama şunu unutmamak lazım: anahtar kelime dil ve söylem değil, “her zaman ve herkese karşı adalet ve hakkaniyetli davranmak”tır.