Gazavatı Hayrettin Paşa

Gazavâtnâme veya diğer kullanımıyla gazânâme, Türk edebiyatında ordunun akınlarını, savaşlarını, kahramanlıklarını ve zaferlerini, düz yazı ya da şiir biçiminde anlatan edebî tür.]İlk gazavâtnâme örnekleri 15. yüzyılda yazılmaya başlanmıştır. Kâşîfi’nin Gazaname-i Rum’u bu türün örnekleri arasındadır.

Arapçada gaza, cenk etmek anlamına gelen “gazavât” ile, Farsçada destan anlamına gelen “nâme” kelimelerinin birleşimiyle oluşmuştur. Arap edebiyatında “magazi” diye bilinir.

PRF.DR .Ahmet şimşirgil hocamız,titiz bir çalışmayla asıl kaynaktan güzel bir çeviri yaparak bu eseri bizlere sunmuştur.

Kitapta anlatıldığına göre kanuni sultan Süleyman,kaptanı derya makamına getirdiği Hızır reisten’(daha sonra Barbaros hayrettin paşa ünvanı verilecektir.)kim olduğuna ve ne işler yaptığına dair bir hatırat veya biyografi tarzı bir kitap ister. O da sultanımızın emri ve geride kalanlara bir eser bırakmak niyetiyle başyaveri seyyid muradi,ye bir gazavat kitabı yazdırır.

Okuduğum kadarıyla fath sultan Mehmet zamanında midilli alınır. Fatih askerlere orada kalmalarını emreder. Babası Yakup ağa bir rum kızı olan katarinayla evlenir. Dört oğlu olur. Hızır ortanca oğuldur. Deniz ticaretiyle meşgulken ağabeyi oruç,Rodos korsanlarına esir düşer. Oradan Allah’ın izniyle kurtulunca ticareti bırakıp korsanlığa başlar. Zamanla akdenizde üstünlük sağlar ve Hızır reiside yanına alır. Cezayiri alırlar. Zamanla haçlılar ve Araplar saldırır ve oruç reis şehit olur. Kanuni sultan Süleyman ona sahip çıkar ve Cezayir beylerbeyliğini verir.ardından kaptanı derya yapar. Akdenizi bir türk gölü haline getirinceye kadar Venediklilerle İtalyanlarla Cenevizlilerle çok savaşlar yapar. İki defa haçlı donanmasını yener. Ve Akdeniz türk gölü olur.

Hepinizin bildiği preveze deniz zaferi şöyle olmuştur:

Osmanlıların Akdeniz’deki denetiminin artması üzerine, Papalık, Venedik, Ceneviz, Malta, İspanya ve Portekiz gemilerinden oluşan bir “Haçlı donanması” kuruldu ve başına Andrea Doria getirildi. Osmanlı donanması ile Haçlı donanması 1538’de Arta Körfeziönlerinde karşılaştı. Haçlıların 600’den fazla gemisi vardı. Bunun 308’i harp teknesi olup, 120’si en büyük oturak gemileriydi. Haçlılar donanmaya on binlerce forsadan başka 60 bin asker bindirmişlerdi. Hayrettin Paşa komutasında ise 122 kadırga ve forsalar dışında 20 bin askeri vardı. Toplamı 80 bin kişiyi bulan bir deniz savaşı daha önce hiç görülmemişti. Savaş sonucunda haçlı donanması 128 gemisini kaybetmiş, 29’u da Osmanlı denizcileri tarafında ele geçirilmişti. Hayrettin Paşa hiçbir gemisini kaybetmezken 400 yüz kadar leventi şehit olmuştu. Hayreddin Paşa, tarihe Preveze Deniz Savaşı olarak geçen savaşın mutlak galibiyetini Osmanlı devletine kazandıran Kaptanı Derya olarak adını tarihe yazdıracaktı. Bu zafer Osmanlı Devleti’nin Akdeniz’deki egemenliğini pekiştirdi.

Bu kitabı okumanızı şiddetle tavsiye ederim. Göreceksiniz ki Hayrettin paşa bir komutan değil aynı zamanda büyük bir evliya. Mana aleminde peygamberimiz sav. Den izin ve taktik almadan hiç sefere çıkmamış ve hep zafer elde etmiş. Yoksa az bir orduyla nasıl koca bir orduyu yensine Allah cc. bu millete onun gibi evliya komutanlar nasip etsin.