HUCURAT SURESİNDE İNSANİ DAVRANIŞLARIMIZA YÖN VEREN 9 EMİR

Bizler beşer diğer adıyla insan olarak toplumda yaşayan bireyleriz toplumu etkiler ve toplumdan etkileniriz. Böyle olunca dikkat etmemiz gereken bazı tavır ve davranışlarımız vardır. Bunlar gıybet, su-i zan ve her duyduğumuz söze inanmama onun doğruluğunu araştırma gibi davranışlardır. Peki, bu davranışlar karşısında bizlere Kur’an ilahi emirlerinden neler söylemektedir işte buna bakalım istiyoruz. İşte bu konudaki en güzel örnek Hucurat suresidir hem ahlaka hem topluma hem de beşeri münasebette dikkat edilmesi gereken davranışları bize güzelce özetlemektedir. İşte bu güzel örneklerden 9 şeyi şöyle sıralayabiliriz:

İlk olarak gelen haberi araştırma; yani bize bir kişi geldi sana filan kişi şöyle diyor veya böyle diyor diye anlattı biz onun ifadesinin doğruluğunu araştırmadan hemen onu söylediğine inanmamalı acaba doğru mu değil mi diye araştırmalıyız. Veya bir kişi daha gelmeden haberi bize geldi hemen ona inanmak yerine acaba demeliyiz ve doğruluğunu araştırmalıyız bu sebepten birbirine küsen nice insan vardır hele laf taşıyanlar sayesinde herkes birbirine küsüp darılmaktadır kimse sormuyor acaba bana bunları dedi mi demedi mi diye peki Hucurat suresinin 6 ayetinde bize ne diyor: Ey iman edenler! Eğer bir fâsık size bir haber getirirse onun doğruluğunu araştırın. Yoksa bilmeden bir topluluğa kötülük edersiniz de sonra yaptığınıza pişman olursunuz. Ayetin izahında ise:

Rivayet edildiğine göre Hz. Peygamber, Velid b. Ukbe’yi Beni Müstalik kabilesine zekat memuru olarak göndermişti: Velid, bunlarla arasında önceden var olan bir husumetten dolayı, korkuya kapılmış, yoldan dönmüş, üstelik Hz. Peygamber’e gelerek onların irtidat edip, zekat vermediklerini duyurmuştu. Bunun üzerine Hz. Peygamber onlara öfkelenmiş, savaşmayı bile tasarlamış, aynı zamanda Halid b. Velid’i de durumu incelemek üzere göndermişti. Halid, incelemeleri sonunda Beni Mustalik’in ezan okuyup, namaz kıldıklarını ve zekatlarını da teslim ettiklerini Hz. Peygamber’e bildirmişti. Ayetin nüzul sebebinin bu olay olduğu değişik rivayetlerde yer almıştır(diyanet vakfı meali)

İkinci olarak ise ıslah edici olma yani hep insanlığın faydasına çalışma hadiste Peygamberimiz; din garip başladı garip devam etti ve müjdele garipleri ki onlar insanların bozduğu yerleri tamir ederler buyurur bu konuda Hucurat suresinin 10. Ayetinde: Müminler ancak kardeştirler. Öyleyse kardeşlerinizin arasını düzeltin ve Allah’tan korkun ki esirgenesiniz(diyanet vakfı meali). Buyurarak müminlerin barış sağlayıcı olduğunu ve ıslah etmesi gerektiğini bizlere buyurmaktadır.

Üçüncü olarak ise adaletli olun demektedir ki bu emri en iyi Peygamberimizin şu olayı anlatır bir zengin kadın hırsızlık yapar olay peygamberimize intikal eder onun cevabı enfestir. Hırsızlık yapan kızım Fatıma olsa cezasını verirdim herkes kurallar önünde eşit ve adil işte Hucurat suresi 9.ayetinde; Eğer müminlerden iki gurup birbirleriyle vuruşurlarsa aralarını düzeltin. Şayet biri ötekine saldırırsa, Allah’ın buyruğuna dönünceye kadar saldıran tarafla savaşın. Eğer dönerse artık aralarını adaletle düzeltin ve (her işte) adaletli davranın.
Şüphesiz ki Allah, âdil davrananları sever(diyanet vakfı meali).buyurur.

Dördüncü olarak ise birbirinizi alaya almayın ve birbirinizle alay etmeyin yani birimiz diğerini ne ırkından ne dininden ve görüntüsünden dolayı alaya almamalıyız. Bu konuda Hucurat suresinin 11. Ayetinde: Ey müminler! Bir topluluk diğer bir topluluğu alaya almasın.

Belki de onlar, kendilerinden daha iyidirler. Kadınlar da kadınları alaya almasınlar. Belki onlar kendilerinden daha iyidirler(diyanet vakfı meali) buyurarak kimseyi hakir görme diyerek Peygamberimiz şöyle der: Ya Aişe! Komşun sana bir deri parçası bile getirse onu hakir görme diyerek bizlere kim olursa olsun insanların hakir görülmemesi gerektiğini hatırlatmaktadır.

Beşinci olarak ise ayıplamayın birbirinizi buyurarak suremiz bu konuda şöyle demektedir: Kendi kendinizi ayıplamayın(diyanet vakfı meali) buyurmaktadır 11.ayetin devamında.

Almanya vize başvuru Amaçları

Erkeklerin ve kadınların birbirleriyle alay etmeleri, birbirlerini ayıplamamaları ve kötü lakap takmamaları istenmekte, bunları yapmanın yoldan çıkma anlamına gelen fasıklık olduğu hatırlatılmaktadır.

Altıncı olarak ise lakap takmayın diyerek yine 11.ayetin devamında birbirinizi kötü lakaplarla çağırmayın buyurarak insanların rencide edilmesine karşı çıkmaktadır bu konuda insanların tarif etmek için lakap takılmasını cevaz verilmiş bu konu dışında lakap takılması kesin bir dille haram kılınmıştır. Hâlbuki toplum olarak bu lakap ve ad takma konusunda çokça birbirimize lakaplar takmaktayız maalesef.

Yedinci olarak ise zandan sakının buyurarak burada bahsedilen zan su-i zan yani kötü düşünme olarak bahsedilmektedir bizler Müslüman olarak birbirimiz hakkında olumlu(hüsnü zan) beslemeliyiz bu hususta suremiz 12.ayetin başında: Ey iman edenler! Zannın çoğundan kaçının. Çünkü zannın bir kısmı günahtır. (diyanet vakfı meali).

Sekizinci olarak ise kusur araştırmayın diyerek açık aramanın Müslüman işi olmadığını müslümanın devamlı açık kapatmaktan yana olduğunu belirtmiştir işte bu konudaki Ayet-i kerimemiz 12.ayetin devamında Birbirinizin kusurunu araştırmayın. Buyurmuştur. Nitekim Peygamberimiz kim kardeşinin kusurunu örter araştırmazsa kıyamet günü Allah Teâlâ o kulunun (hatayı örten kulunun) hatasını örter buyurarak hatayı örtmeye bizleri teşvik etmektedir.

Son olarak ise gıybet etmeyin buyurmaktadır malum olduğu üzere halk arasında dedikodu olarakta isimlendirilen gıybet yanımızda olmayan bir kişi hakkında gıyaben hoşlanmayacağı şekilde konuşmak olarak tanımlanmaktadır. Bu hususta suremiz bizlere 12.ayetin devamında Biriniz diğerinizi arkasından çekiştirmesin. Biriniz, ölmüş kardeşinin etini yemekten hoşlanır mı? İşte bundan tiksindiniz. O halde Allah’tan korkun. Şüphesiz Allah, tevbeyi çok kabul edendir, çok esirgeyicidir. Buyurarak bu günahtan uzak durmayı bizlere söylemektedir.

Gıybet hem bizi hem de toplumu yıkan büyük bir dil afetidir bu hususta Efendiler Efendisinin hanımlarından Safiyye validemizin arkasından biraz boyu kısa gibi gıybet ifade eden cümleler kuran Aişe validemize tükür demiş ve tükürdüğünde ağzından bir parça et çıkmış bu ne dediğinde Peygamberimiz ona bu gıybet ettiğin kardeşinin etidir buyurmuşlardır.

Özet olarak Hucurat suresi: Gelen haberi araştırmadan inanmayın, ıslah edici olun,adaletli olun ve adaleti tesis edin,alay etmeyin,birbirinize lakap takmayın, zandan(su-i zan) sakının,birbirinizin kusurunu araştırmayın ve gıybet etmeyin diyerek 9 konuda bizleri uyarmış bu hususlardan uzak durmamız gerektiğini emretmektedir.