DİN NASIL REFORME EDİLİR?

0

BEĞENDİM

0

Siyeri Doğru Anlamanın Gerekliliği: Tarihî Taklitten Çağdaş Yoruma

Siyer, sadece geçmişte yaşanmış olayların anlatıldığı bir tarih kitabı değil, aynı zamanda bugün bizim ve beklediğimiz için bir yol haritasıdır. Ancak bu haritayı doğru okumak için asr-ı saadette yaşanan hayatın değiştirilebilmesine devam etmek yerine, o hayatın ruhunun, mesajının ve silinmesinin öğrenilmesi gerekir.

Açıklama koşulları, zaman, mekan ve insan değişmiştir. Aynı formül bugün uygulamayı başlatırken hem kesintiye sebep olabilir hem de dinin gözünün tutulabilmesinden uzaklaşmak mümkündür.

Bu düzenli yapılması gereken, sünnetin temel kuralları, kuralları, Kur’an ve sünnetin açık bölümlerinin içtihat kapısını açık tutarak çağın sorunlarına dinamik çözümler üretmektedir.

Nitekim siyer bu gözlemlendi, Allah Resûlü’nün savaş ve barış teknikleri, tebliğ teknolojisi, kamu yönetimi anlayışı gibi uygulamalardan evrensel ilkeler ayrıntılar.

Zamana Uygun Yorum ve Konjonktürel Gerçeklik

İslam evrensel bir mesaj taşır. Ancak bu evrenselliği korumanın yolu, zamanında ruhuna hitap eden bir yorumun yeteneğinin bakımından geçiyor. Bugün yaşadığı hayat, geçmişte başka bir biçimde yaşanmış olabilir.

Ancak geçmişle bugün arasındaki farkları ihmal etme gelir ve geçmişi aynen taşımaya çalışırsak, hedeflerimize ulaşmakta zorlanabiliriz. Form değiştirilmeli, öz korunmalı; şekil değil, mana yaşatılmalıdır.

Ne var ki bu yorum faaliyetleri oldukça ciddi bir ilim, basiret ve kolektif şuur gerektirir. Dinî meselelerde şahsî yorumların öne çıkması, ciddi hatalara ve sapmalara neden olabilir.

Bunun önüne geçmenin en sağlam yolu, müzakerelere açık bir istişare kültürünü yaygınlaştırmaktır. Nitekim Peygamber Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem) istişare edenin pişmanlığını bildirmiştir.

Selefî Saygı ve Yorumsal Denge

Yorum yaparken dikkat edilmesi gereken en önemli hususlardan biri de, sahabe-i kiramın ve selef-i salihînin yerde hürmet edilmesidir.

Zira onlar, vahyin doğrudan muhatabı olmuş ve Resûlullah’ın rehberliğinde İslam’ın özünü hayatlarında tatbik olaylar yaşanmıştır.

Bu örnekliği göz ardı ederek yapılan yorumlar, sürekli dinin temel değerleri ile birlikte ortaya çıkmanın yolunu sağlar.

Bu durum özellikle son dönemde bazı çevrelerin Kur’an’ı sadece gerçek bir metin gibi okuyarak, sabit ve muhkem hüküm dahi yeniden inceleme denemelerinde açıkça görülmektedir. Bu örneklerde, sahabenin tevarüs ettiği anlam devre dışı bırakır, bireysel yorum mutlak anlamda dağılır.

Oysa sahabe anlayışı, hem nassların bağlamasını hem de murad-ı ilahîyi anlayışıda temel bir mihenk taşıdır.

Sahabenin yaşadığı dönemde, günümüz arasında geleneksel ve kültürel farklı bulunsa da, onun ortaya koyduğu örneklik, çağların üstü bir kaynak kaynağı olarak değerlendirilmeli ve dinin yorumlanması bu mihenk korunmalıdır.

Modern yaşam baskıları, insanlıklar ve bireysel özgürlükler vurgusu, bazen insanları Kur’an’ın özünden uzaklaştırmakta, marjinal yorumlara açık hâle getirmektedir.

Fakat bu durumun arkasında hem Allah’a olan güven eksikliği hem de sahip olunan değerlere olan inançsızlık yatmaktadır.

Oysa Allah Resûlü, en zor şartlarda dahi sahabeden bir ümmet inşa etmişti. Onun örneği, bugün karşılaştığımız problemlere çözüm üretmede yegâne dayanak olmalıdır.

Hakikati Aramada Sorumluluk Bilinci ve Meşveretin Gücü

İnsan tek başına her şeyi bilemez.

Bilgimizin sınırı, bakış açımız dar olabilir.

Bilginin giderek çoğaldığı, disiplinler arası geçişliğin arttığı çağımızda, bireysel yaklaşımların yeterli olması mümkün değildir.

Olayları Kur’an ve sünnetin yayıldığı bütüncül değerlendirebilmek, günümüz şartlarını da göz önünde bulundurmak kolektif bir akıl yürütmeyi gerekli olan prosedürdür.

Aslında dinî yorum ve hükümler, sadece bireysel bilgiyle değil, farklı ilim dalları müktesebatını ortak bir zeminde buluşturan istişareyle değerlendirildiğinde isabet oranı artar.

Zira şahsî mülahazalar, ilk bakışta maslahat gibi görünse de, dinin temel ilkeleriyle çelişen maslahat-ı merdude koşulların hükümler doğurabilir.

Bu geleneksel meşveret, sadece bir gelenek değil; aynı zamanda doğru olumsuzlukların ortaya çıkmasında kaçınılmaz bir tavsiyedir.

Bu kişiler arasında genel olarak toplum içinde kimsenin daha dikkatli olmaları gerekir. birimlerinin fikir kaymaları, toplumsal düzeydeki derin hızlara yol açabilir.

Günümüzde birçok dinî ve toplumsal problemin varlığı, bu alanda kalan kayıtlar ve davranış hataları bulunmaktadır.

 Asr-ı Saadet’ten İlke, günümüzün Yorumu

Meselenin geçmişi, biçimsel bir kalıp hâlinde devam ediyor değil; esas olan, geçmişin özünü bugünün ruhuna uygun bir şekilde yeniden inşa etmektir.

Tarihsel tecrübenin kendi alanında bire bir aktarımı mümkün olmadığı gibi, bu tür bir resmi girişim, bugünün gerçekliğine aykırı düşerek toplumsal ve dinî kalıcılığa da zemin hazırlayabilir.

Dolayısıyla burada önemli olan, iman, adalet, merhamet, istişare sabit ve hikmet gibi temel değerlerin varlıklarını kabul edip, bu değerlerin diliyle yeniden anlatılması ve yaşanabilirdir.

Siyer, bu lisans, şekilsel tekrardan tamamen ruhsal ve ilkesel bir rehberliğin sunumunda, günümüz insanına gerçek anlamda yol gösterebilir. Bu da geçmişin sadece hatırlanması değil; Güncel olarak anlamlandırılarak, zararlı çözüm üretebilme kapasitesiyle değerlendirilmesi anlamına gelir.