Çocuğunuz bir türlü uyumayı bilmiyor mu?

0

BEĞENDİM

0

Akşam oldu, çocuğunuzun uyku saati geldi. 20.30 cıvarlarında onu yatağa götürdünüz. Bir masal okudunuz, öptünüz, iyi geceler, tatlı rüyalar dilediniz birbirinize. Siz de yorucu bir günün ardından onu yatırıp mutfaktaki bulaşıkları toparlamak, birkaç parça ütüyü yapmak, eşinizle iki laf edip biraz da ayaklarınızı uzatıp dinlenme hayali kuruyorsunuz. Ama ne yazık ki bunları yapmak yerine bütün akşamınızı çocuğunuzun odasına tekrar tekrar gide gele geçiriyorsunuz. “Anne, bana bir masal daha okur musun? Bu akşam sizin yatağınızda uyumak istiyorum. Anne gel canavar var odamda, anne televizyonda güzel bir şeyler var ona bakabilir miyim?” gibi çağrılarla en sonunda uykuya daldığında bir bakıyorsunuz ki saat 23.30 olmuş.

Çocuklar neden akşam uyumak istemezler, çocuklar için sağlıklı olan uyku süresi nedir? Ne işe yarıyor bu uyku? Şimdi biraz buna bakalım. Ondan sonra bu sorunla nasıl baş edeceğinize yönelik ipuçları vereceğim.

**Çocuklar büyüdükçe daha az uykuya ihtiyaçları olur.**

2 yaşında bir çocuk için 10-12 saat gece uykusu 1-2 saat gündüz uykusu

3 yaşında bir çocuk için 10-12 saat gece uykusu 1-2 saat gündüz uykusu

4 yaşında bir çocuk için 10-12 saat gece uykusu 0-2 saat gündüz uykusu

5 yaşında bir çocuk için 10-12 saat gece uykusu 0-2 saat gündüz uykusu yeterli olacaktır.

Akşam daha uzun uyuyan 2-3 yaş çocukları gündüz uykusuna ihtiyaç duymayabilirler.

4 ve 5 yaşlarındaki çocuklar da artık gündüz uykusuna ihtiyaç duymuyor olabilirler.

**Sizin çocuğunuz yeteri kadar uyku uyuyor mu?**

—arabaya biner binmez uyur mu?

—her sabah onu sizin mi uyandırmanız gerekir?

—gün boyunca hassas, yorgun bir tablo mu sergiler?

Bu sorulara evet diyorsanız sizin çocuğunuz da yeterli uyku uyumuyor demektir. O zaman sizin ona düzenli uyku alışkanlığı vermek için uğraşmanız gerekir. Çünkü uyku süresince büyüme hormonu salgılanır.

Çocukların uykuyu reddetmesinin birkaç sebebi olabilir:

—kontrolü ele geçirmenin bir ifadesi olabilir

—tek başına kalmayıp ilgiyi üstüne toplamak amaçlı olabilir.

—karanlıkta karşılaşılan pek çok korkutucu figür olabilir.

—odanın sıcak ya da soğuk olması, gürültü gibi dış etkenler

—fiziksel ya da duygusal ihtiyaçlarının tam olarak karşılanmaması

—sıkıntılı düşler görmesi

**Çocukta Uykuya Dalma Zorlukları:**

Uyku sessiz, sakin, karanlık ve uygun koşullar ister. Eğer içeride onun dikkatini çeken bir şeyler yapılıyorsa, sevdiği bir filmin sesi geliyorsa çocuk uyumak istemeyecektir. Bu nedenle çocuğunuzu uymaya gönderdiğiniz zaman, ya da yatağına siz yatırdığınız zaman aklının içeride kalmamasına dikkat edin. Örneğin evde misafir varsa o çocuk için odasına çekilmek işkence gibi gelecektir.

Çocuğun bedensel ve psikolojik ihtiyacı karşılanmamışsa yine uykuya dalması sorun olacaktır. Karnı açsa, bütün gün anne babasından uzak kalmış ve henüz onlarla oynamaya konuşmaya doyamamışsa yine uyumak için içeri gitmesi zor oalcaktır. Özellikle çalışan anne-babaların çocuklarında bu çok sık rastlanır. Çocuğunuzla her akşam mutlaka belirli bir süre başbaşa geçirmeye çalışın. Bu ona iyi gelecektir.

Uyumamak için direnen çocukların bir diğer nedeni de, baskıcı anne-baba tutumuna karşı tepki göstermektir. Anne-babanın baskıcı tutumuna karşı kendi otonomisini, bireyselliğini korumaya çalışan çocuklar uyku uyumama konusunda kontrolü ellerinde tutmaya çalışırlar.

Yatmaya direnen çocukların bir diğer bahanesi de kötü rüyalar görmektir. İki yaşından sonra tüm çocuklarda olabilir. Çocuk ağlayarak uyanabilir.Rüyaları kovalamak, onların gelmesini engellemek için de uykuya direnebilir. Genellikle beş yaşından sonra sıkıntılı düşler kaybolur. Bütür durumlarda çocuğunuza sevdiği bir oyuncağını verip, hafif bir ışık açık bırakarak rahatlatabilirsiniz. Ya da bir süre onun yanında kalıp sakinleşmesini bekleyebilirsiniz.

**
Gece Korkuları ve Karanlık Korkusu;** çocukların uyumaya direnmesinin bir başka sebebidir. Özellikle çocuklar bu bahaneyi kullanarak anne-babalarının yatağında yatma alışkanlığı geliştirebilirler. Yatağın altından canavar çıkması, karanlıktaki gölgelerin üstüne saldırması ve tek başına kalma korkusu başta gelenleridir. Bu yaşlarda çocukların hayal güçleri çok kuvvetlidir. Oyun oynarken de farkedeceğiniz gibi hayali arkadaşlar, güzel senaryolar kurarlar. İşte akşamları da aynı hayalgücüyle korkunç senaryolar, ürkütücü arkadaşlar akıllarına gelebilir. Özellikle de karanlık bir odada tek başına kalınca korkular başlar. Bu yaşlarda çocuklar fantazi ve gerçek arasındaki farkı tam olarak anlayamayabilirler. Bu ndenele yatağın altından bir canavar çıkma düşüncesi ona çok olası gelebilir. Duydukları bir ses, anne babadan ayrı uzak kalma korkusu, kötü insanların onu kaçıracağı korkusu gibi pek çok şey düşünebilirler.

Böyle durumlarda öncelikle korkusunun ne boyutta olduğunu anlamaya çalışın. Eğer sadece karanlık onu ürkütüyorsa ufak bir ışık açık bırakabilirsiniz. Ya da yatmadan önce ona masallar okuyarak, “kötü kalpli cadı” nın gerçek olmadığını yani onun odasında da bir kötü kalpli cadının saklanamayacağı mesajını aktarabilirsiniz. Belki bir masal kasedi dinlettirmek, ya da onun kendini rahat hissedeceği bir uykudan önce rutini geliştirmek çocuğunuzun daha rahat uykuya geçmesini sağlayabilir. Bazen de çocuklar sadece anne-babayı görememe kaygısıyla uyumamakta direnirler. Böyle bir durumda da kısa aralıklarla onu ziyaret edeceğinizi söyleyip 5dk da bir kafanızı kapıdan içeri uzatıp yine işinize geri dönebilirsiniz. Böylece sık sık sizi göreceği için huzurla uyuyabilecektir.

**Uyku Saati Yaşa Göre Belirlenir:** Sabah uyanıp erkenden okula giden 2-5 yaşlarında bir çocuk için 20.30 cıvarı uygun olacaktır. Tabi bu çocuğun enerji harcamasına ve bünyesine göre öne ya da geriye çekilebilir. Çocuğunuzun uyku düzeniyle ilgili kararlarda ailecek kararlı davranmaz, çocuğun “birazcık daha, on dk sonra” gibi kaydırmalarına esnek davranırsanız uyku saati ciddi bir sorun haline gelebilir. Uygun olarak seçilen uyku saati konusunda kararlı davranmalı ve çocuğunuzun ısrarları karşısında vazgeçmemelisiniz.

**Çocuğunuzun Uyku Düzenini Oluşturabilmek İçin Ailelere Öneriler:**

· Çocuğunuzu yatağa yatırmadan önce dişlerin fırçalanması, babaya ve anneye iyigeceler öpücüğü verilmesi, bir masal okunması, bir bardak süt içilmesi gibi bir rutin oluşturun.

· Yatağa yatırdıktan sonra onunla günü hakkında biraz sohbet edin. Belki sadece sizinle konuşmaya ihtiyacı var diye uykuyla savaşıyo olabilir.

· Uyku öncesi rutinlerine sıkıca uyun. Hatta uyku saati gelmeden az önce ona haber verin. “dişlerin fırçalanmasına beş dk kaldı canım” suistimal etmesine izin vermeyin. Bir masal yerine iki masal olabilir ama üçüncü ve dördüncü olmamalıdır.

· Zamanında hazırlanıp yatağa gittiği zaman onu kutlayın. Belki bir sticker verebilirsiniz ya da 3 gün arka arkaya uyku rutinine uyduğunda ertesi gün onu sevdiği parka götürebilirsiniz.

· Uykuyu reddetmek çocuğun kendini ifade edebilmesinde oldukça güçlü bir yöntemdir. Bu nedenle ona karar veme hakkı tanıyın. Uyku uyuma uyumama konusunda değil de “kırmızı başlıklı kız masalını mı istersin yoksa uyuyan güzeli mi?” diye masal seçme konusunda gücünü kullansın. Ya da yatmadan önce süt mü içersin yoksa meyvasuyu mu? Böylece yatağa gitmek ya da gitmemek gibi bir seçeneği olmadığını iyice anlamış olur.

· Çocuğunuz kuralları zorlamaya çalışacaktır. Ona karşı sert olmayın ama kararlı davranın. Belki bir miktar süreyi esnetebilirsiniz ama “ süre doldu” dediğiniz zaman gerçekten bittiğini anlasın. O yine de on dk daha diye mızırdanacaktır ama bir kere izin verriseniz her gece bu on dkları hakkı olarak görmeye başlayacaktır.

· Çocuğunuza kendi başına uyumasını öğretin, buna alıştırın. Her gece o uyuyana kadar yanında kalmanızı istiyor olabilir. Ancak yavaş yavaş onu beş dk sonra geri geleceğim diyerek odadan çıkmanıza alıştırın. Siz içerki odadayken de güvende olacağına inansın.

· Çocuğunuz bir mücezi olup da bir kerede bu düzene alışmayacaktır. Adım adım yavaş yavaş ilerleyin. Örneğin sizin yatağınızda uyuyorsa önce kendi başına uyumaya alıştırın sonra bir gece kendi yatağında bir gece sizin yatakta uyumaya ve daha sonra da çok geceler kendi yatağında uyumaya ve belki de daha sonraları uyanınca sizin yatağa gelmek yerine size seslenip yanına çağırması gibi küçük adımlarla onu yalnız yatmaya uyumaya alıştırın. Sizin yatağınıza her geldiğinde uykunuz kaçmasın diye onu yatağına geri götürmek yerine her kabul edişini zonun bu davranışını pekiştirecektir. O yüzden bir kaç zaman uykunuz kaçma pahasına da olsa onu yatağına geri taşıyın. Her uyandığında kendini kendi yatağında bulsun.

· Uyumak istememesinin ndenlerini araştırın. Acaba yorgun değil mi? Korkuyor mu? Seyrettiği tv programları onu daha enerjikleştiriyor mu? Bunu keşfettikten sonra yöntemlerden birine karar verip uygulayın.

· Gün boyunca yeteri kadar enerji harcıyor mu? Çocuğunuz öğlen uykusu uyuyorsa, belki de sizin belirlediğiniz uyku saatinde henüz uykusu gelmemiş olabilr. Belki de akşam uyku saatini ileri çekmek buna çözüm olabilir.