Cenaze Sahiplerinin İkramı ve Taziye Adabı…

0

BEĞENDİM

0

Bir yakınını kaybetmek, insanın yaşadığı en büyük acılardan biridir. Cenaze sahipleri, sevdiklerinin kaybının derin üzüntüsünü yaşarken, aynı zamanda taziye kabul etmek ve cenaze işlemleriyle ilgilenmek gibi bir dizi sorumlulukla karşı karşıya kalırlar. Bu süreç, fiziksel ve duygusal açıdan çok yıpratıcı olabilir. İslam dini, cenaze sahiplerinin bu zor zamanlarında rahatlamalarına yardımcı olmak için toplumsal sorumlulukları düzenlemiş ve taziye ziyareti gibi toplumsal ibadetlerde nasıl hareket edilmesi gerektiğine dair usuller belirlemiştir. Cenaze sahiplerinin, gelen misafirlere yemek hazırlayıp sunmalarının mekruh görülmesi, bu konuda İslam’ın öngördüğü hassasiyeti gösterir.

Cenaze Sahiplerinin Misafirlere Yemek Hazırlaması

Cenaze sahiplerinin, yakınlarını kaybetmiş olmalarına rağmen, taziye için gelen misafirlere yemek hazırlayıp sunmaları, genellikle mekruh görülmüştür. Bu durum, cenaze sahiplerine gereksiz bir yük bindirebilir, çünkü zaten büyük bir üzüntü içinde olan kişiler, misafirlere yemek hazırlamak için ek bir telaş ve sıkıntıya düşebilirler. İbn Âbidîn, Reddü’l-Muhtâr adlı eserinde, bu tür bir davranışın mekruh olduğunu belirtmiştir:
“Bir yakınını kaybetmenin üzüntü ve sıkıntısı içinde olan cenaze sahiplerinin, taziye için gelen misafirlere yemek hazırlayıp sunması ilave bir telaş ve sıkıntıya sebep olacağından mekruh görülmüştür.” (İbn Âbidîn, Reddü’l-Muhtâr, 2/240)

Bunun yerine, cenaze sahiplerinin etrafındaki insanlar, yani komşuları veya yakınları, taziye için gelen misafirlere yemek ikramında bulunmalıdır. Bu uygulama, hem cenaze sahiplerinin yükünü hafifletir hem de toplumsal dayanışmayı güçlendirir. Tirmizî, cenaze ile ilgili hadislerinde bu tür bir ikramın sünnet olduğunu belirtmektedir:
“Komşular veya yakınlarının, cenaze sahiplerine ve uzaktan gelenlere ikramda bulunmaları sünnettir.” (Tirmizî, Cenâiz, 21 [998])

Cenaze Sahiplerinin Mezarlıkta veya Evde İkramda Bulunması

Cenaze sahiplerinin, taziye ziyaretleri esnasında mezarlıkta veya evde helva, ekmek gibi şeyler dağıtmaları ise, dinî bir dayanağa sahip değildir. Bu tür uygulamalar, zamanla cenazeyle ilgili bir dinî hüküm haline gelebilir ve bidat olarak algılanabilir. İslam’da cenaze ile ilgili yapılan her işin, dinî bir dayanağa sahip olması beklenir. Ancak cenaze sahiplerinin yemek veya helva dağıtması, bir dinî gereklilik olarak kabul edilmez.

Bu tür uygulamaların, dini bir zorunluluk olarak kabul edilmeden yapılmasında bir sakınca bulunmamakla birlikte, zamanla bunların dinî bir hüküm haline gelmesi tehlikesini taşır. Çünkü, bazı insanlar bu tür uygulamaları geleneksel bir dinî uygulama olarak benimseyebilir ve sonrasında bunları dini bir yükümlülük gibi görmeye başlayabilirler. Dolayısıyla, cenaze sahiplerinin bu tür ikramları dinî bir zorunluluk olarak yapması, bidat ve hurafe sayılabilir. İslam’da bidat, Peygamber Efendimiz (s.a.v.)’in sünnetine aykırı olarak sonradan ortaya çıkan, dinî bir gerekçe taşımayan uygulamalardır. Bu nedenle, cenaze sahiplerinin ikramda bulunması, gönüllü ve geleneksel bir davranış olmalı; ancak bu, dinî bir gereklilik veya zorunluluk haline getirilmemelidir.

Sonuç

Cenaze sahiplerinin, sevdiklerinin kaybıyla baş etmeye çalışırken, toplumsal ve dini sorumlulukları yerine getirmeleri gerektiği İslam’da açıkça belirtilmiştir. Cenazeye ilişkin uygulamalarda da dikkat edilmesi gereken en önemli husus, gereksiz yükler ve telaşlardan kaçınılmasıdır. Bu bağlamda, cenaze sahiplerinin taziye için gelen misafirlere yemek hazırlamaları mekruh görülmüş, bunun yerine komşu ve yakınlarının bu yükü üstlenmeleri tavsiye edilmiştir. Ayrıca, cenaze sahiplerinin mezarlıkta veya evde yemek dağıtması, dinî bir dayanağı olmayan ve zamanla dinî bir hüküm olarak algılanma riski taşıyan bir uygulamadır. Bu nedenle, dini geleneklerin doğru bir şekilde uygulanması ve bidatlerden kaçınılması önemlidir.