Allah insanı diğer canlılardan farklı olarak şuurlu, öğretilebilir ve öğretebilir bir kıvamda yaratmıştır. Zaten insandan da ilk olarak Rabbi’nin kim olduğunu öğrenmesi istenmiştir. Ve Allah’ın gönderdiği bütün dinler esasen birer eğitim öğretim programıdır. Bu meyanda ilk insan ilk peygamber ve aynı zamanda ilk öğretmendir. 

Allah değerlerin yozlaştığı, insaniyetin pörsümeye durduğu devirlerde yeniden bir öğretim süreci başlatmış, yeni bir din ve yeni bir peygamber yani öğretmen göndermiştir. Bu encamın en sonunda ise insanlığın cahiliye karanlıkları içerisinde savrulduğu bir devirde son ve en mükemmel din ve son ve en mükemmel muallimi göndermiştir. Bunun ekstradan bir lütuf olduğu, o muallimin insanları dalaletten kurtarıp insanlara kitabı ve hikmeti öğreteceği Kitab-ı Hakim’de de ferman buyrulmuştur. (3/164)

Din-i mübin-i İslam eğitim öğretime ve öğretmenlik kurumuna ziyadesiyle ehemmiyet göstermiştir. Ve Rasül-i Ekrem dünyanın görüp görebileceği en büyük ve en etkili öğretmen olarak asr-ı cahiliye insanını asr-ı saadet insanına dönüştürmüştür. Bu noktadan hareketle O’nun (s.a.v) öğretim metodu iyi incelenmeli ve değerlendirilmelidir. Şüphesiz her hususta üsve-i hasene olan Cenab-ı Risalet Penâhî öğretmenlik hususunda da rehber-i küllümüzdür. Zira Hazret-i Rasül de kendini muallim olarak tanıtır. (İbn Mace, 229) Ve O (s.a.v.) daha Medine’ye hicret eder etmez Mescidin yanına suffeyi ve Medinenin dokuz farklı yerine mahalle mekteplerini açtırarak muallimlik vazifesine başlar.

Efendimiz’in (s.a.v.) hayat-ı seniyyelerine ve ehadis-i şerifelerine bakıldığında O’nun öğretim metodu hakkında fikir verecek pek çok hadise vardır. Sahabeden Muaviye b. Hakem es-Sülemî yeni Müslüman olduğu dönemlerde başından geçen bir hadiseyi şöyle anlatır: Rasülullah’ın arkasında namaz kılıyordum. Derken cemaatten birisi hapşırdı, bende ona “yerhamukellah” dedim. İnsanlar ellerini baldırlarına vurarak bana şiddetle baktılar. Ben sustum ve Rasulullah namazı bitirdi. Yemin olsun ki bana ne vurdu, ne beni azarladı, ne de hakaret etti. Namazda tesbih, tahmid, tekbir, vardır dünya kelamı olmaz dedi. Örnekten de anlaşılacağı üzere O son derece yumuşak bir üslupla muhatabına bilmediği şeyi öğretiyordu. 

Efendimiz (s.a.v.) öğreteceği şeylere muhataplarını inandırıyor ve onları motive ediyordu. O’nun Arkasındaki cemaatin her bir ferdi boş bir davanın peşinden gitmediklerini yakinen  biliyordu. Hendek savaşında Müslümanların açlıktan karınlarına taş bağladığı ve kendisinin de iki taş bağladığı hendek kazımı esnasında muhataplarına müjde veriyor, o aç bi-ilaç hallerine rağmen ilerde İran ve Şam’ın fethedileceğini bildiriyordu. 

Allah’ın Rasülü aleyhi ekmelü’t-tehaya muhataplarını sadece dinleyici olmaktan çıkarıyor, sorular sorarak onları aktif ve uyanık tutuyordu.  Müslüman kimdir diyerek soruyor, daha sonra Müslüman karakterinin en belirgin özellikleri olan bir hususa parmak basıyor, Müslümanı diğer Müslümanların elinden ve dilinden emin oldukları kimse olarak tarif ediyordu. 

İnsanların akıllarının seviyesine göre konuşun emr-i peygamberîsinin sahibi muhataplarının seviye ve konumlarını çok iyi tespit edip ona göre mesajını iletiyordu. Elif lam takısı yerine elif-mim takısı kullanılan Himyer lügati ile konuşan bir sahabiye O da (s.a.v.) aynı şive ile cevap veriyordu.  Tabii ki O’nun karşısına da laftan sözden anlamayanlar çıkıyordu. Fakat Efendimiz böyle kimselere de anladıkları dilden mesajını iletmekte idi. Kureyşin efsane pehlivanı Rükane İbn Abd-i Yezid, Rasülullah Efendimizin dine davetini beni güreşte yenersen Müslüman olurum diye cevaplandırmış ve Rasül-i Kibriya onunla güreşmiş ve yenmişti. Fakat yenilen pehlivan güreşe doymaz kaidesinden olsa gerek o an için Müslüman olmayan Rükane, Rasülullah’ın bu öğretim metodu karşısında çok da dayanamamış ve daha sonra Müslüman olmuştu. 

Almanya vize başvuru Amaçları

Peygamber Efendimizin bir diğer öğretim metodu ise muhataplarını takip etmesi onları boş bırakmaması idi. O (s.a.v.) gecenin bir vakti Hz. Ali’nin (r.a) evine gidiyor, kızı ve damadına ne zaman teheccüde kalkacaklarını soruyordu. 

Efendimiz (s.a.v.) çocukların seviyesine nasıl inileceğini de çok iyi biliyordu. Müslim rivayetinde genç bir sahabi şöyle anlatıyor. “Ben çocuktum, Rasülullah yanıma geldi, ağzına su çekti ve bana su püskürttü.” 

Hz. Peygamber (s.a.v.) muhataplarına ayrıca bir kavramlar eğitimi veriyor, dinin kavramlarına sahip çıkılmasını istiyor ve şöyle buyuruyordu: “Sakın bedeviler yatsı namazına “işa” yerine “ateme” deme mevzuunda size üstün gelmesin. Yatsı namazının adı “işa”dır.  

Bu örneklerde olduğu gibi bizim bugün pedagoji diye okuduğumuz metodları Allah Rasülü bilfiil kullanıyordu. Bunların arasında yabancı dil öğrenmeyi teşvik etmesi, bazı meseleleri şekil çizerek anlatması, bazı hususları uygulamalı göstermesi gibi daha pek çok Peygamberî metot vardır ve hadis külliyatında başvurulmayı beklemektedir. 

Hususiyle manevi değerlerin yozlaştığı, eğitim-öğretim çağındaki çocuklar ve gençlerin bütün maddi imkanlara rağmen özellikle din eğitim ve öğretiminde bir türlü slogan kültürünün ötesine geçemediği, gençlerin zararlı illetlerin pençesinde ziyan olduğu bu gün İnsanlığın Efendisi ve Muallimi Muhammed Mustafa’nın (s.a.v.) eğitim öğretim modeline ne kadar da muhtacız…