Bedir Savaşı’nda Hz. Peygamber’le birlikte savaşa katılan sahabeye Ashâb-ı Bedir denir. Sayılarının 313 civarında olduğu rivâyet edilir. İslâm Tarihi’nde, müslümanların oldukça olumsuz şartlarda kazandıkları ilk büyük zaferi olan bu savaşa katılan mü’minlerin, Allah ve Rasûlü katında şerefli ve seçkin bir yeri vardır. (D.İ.B. Dini Kavramlar Sözlüğü)

Hz. Peygamber ile müşriklerin ilk  savaşı olan Bedir, bin deve ve ellibin dinar sermaye ile hazırlanan Ebu Süfyan komutasındaki müşrik ordusunun kendine sonsuz güveninin sonucu olarak yaşadığı ilk yenilginin adıdır. Hz. Peygamber (s.a.v) Bedir’de henüz savaşmaya karar vermeden önce “istişare”nin önemine binaen Ensar ve Muhacirin görüşünü öğrenmek istedi. Muhacirden Hz. Ebu Bekir ve Hz. Ömer, Ensardan ise Sa’d b. Muaz (r. anhum) söz alarak konuştular. Hz. Ömer Efendimiz “Ya Resulallah! Vallahi işte Kureyş ve onun gücü! Onlar şimdiye dek zelil olmadılar, aziz oldular, kafir oldular, iman etmediler. Allah’a andolsun ki onlar güçlerini asla teslim etmeyeceklerdir ve seninle savaşacaklardır! Hazırlan!” dedi. Sa’d ise bu görüşü destekledi. 

Kur’an-ı Kerim’de, müslümanların Bedir Savaşı’nda aynı zamanda meleklerin yardımıyla desteklendiği belirtilmektedir. “Andolsun, sizler güçsüz olduğunuz halde Allah size Bedir’de yardım etmişti. Allah’tan sakının ki, O’na şükretmiş olasınız. O zaman sen müminlere: “Rabbinizin size, indirilmiş üç bin melek ile yardım etmesi size yetmez mi?” diyordun. Evet, sabreder ve (Allah’tan) korkarsanız, onlar ansızın üzerinize gelseler, Rabbiniz size nişanlı nişanlı beş bin melekle yardım eder.” (Al-i İmran 3/123-125) Bundan başka birçok ayette de Bedir savaşı hakkında müjdeler verilmiştir. 

Bedir Savaşı’nı önemli kılan husus katılanlarının “ilkler”den olmalarıdır. Mesela ilk defa birbirleriyle yakın akraba olan pek çok kişi karşı karşıya gelmişlerdir. Hz. Hamza ile kardeşi Abbas, Hz. Ebu Bekir ile oğlu Abdurrahman, Mus’ab b. Umeyr ile kardeşi Ebu Aziz, Ebu Huzeyfe ile Utbe b. Rebia bunlardan birkaçıdır.  

Bedir Savaşı’na katılanlara “Ehl-i Bedir” denilir. Kur’an-ı Kerim’de ve Hadislerde Bedir Ehli’nden övgüyle bahsedilir. Hz. Ömer halifeliği döneminde tertiplediği divanda Bedir Ashabı’na öncelik tanımıştır. İbn-i Sa’d Tabakat’ında onlara özel bölüm ayırmıştır. İbn-i Sa’d’a göre fazilet bakımından beş gruba ayrılan sahabilerin ilk tabakasını Bedir Ehli oluşturur.

Müslümanların en faziletlileri olarak zikredilen bu “önden gidenler” hakkında Merhum Akif “Çanakkale Şehitlerine” adlı şiirinde şöyle der:

“Vurulup tertemiz alnından, uzanmış yatıyor,

Bir hilal uğruna, ya Rab, ne güneşler batıyor!

Ey, bu topraklar için toprağa düşmüş, asker!

Almanya vize başvuru Amaçları

Gökten ecdad inerek öpse o pak alnı değer.

Ne büyüksün ki, kanın kurtarıyor Tevhid’i…

Bedr’in Aslanları ancak, bu kadar şanlı idi.”

Bedir Savaşı’na katılanların cennetlik olduklarını bizzat Efendimiz müjdelemişlerdir. Kalbi inkişafa açık olan bazıları da: “Duadan önce Bedir Ashabı’nın isimlerinin okunmasının duânin sür’atle kabulüne vesile olduğunu” söylemişlerdir. 

Cafer b. Abdullah şöyle diyor: “Babam bana Peygamber’in bütün ashabını sevmemi vasiyet eder ve şunu ilave ederdi: ‘Ey canım yavrum, Bedir ashabının adı zikredilince dua kabul olunur, bu mübarek isimleri zikreden kulu, ilâhi rahmet; bereket gufran ve Rızâ-ı İlâhî kuşatır. Bu isimleri okuyarak hacetde bulunanın dileği mutlaka yerine getirilir..”

Bedir Savaşı’na katılmış ve sayıları 313-331 arasında değişen fedakarlığın zirvesinde olan bu mübarek isimlerin okunuşu sırasında herbirinin adı söylenince, Radıyallahü anh “Allah ondan razı olsun” demek gerekir. Bir sonraki yazımızda Hz. Ebu Bekir Efendimizi tanıyacağız.